استان معین
سوانح طبیعی و انسان‌ساز همواره در طول تاریخ از عوامل بروز خسارات مادی و تلفات جانی به شمار آمده و در این بین برخی از كشورها به دلایل مختلفی از جمله شرایط محیطی، قرارگیری در موقعیت جغرافیایی لرزه‌خیز، گسترش شهرنشینی و ... بیشتر در معرض آسیب‌پذیری قرار دارند. کشور ایران از لحاظ پتانسیل وقوع بلایای طبیعی بالاخص زمین‌لرزه در سطح بالایی بین كشورهای جهان قرار دارد كه تجارب تلخ گذشته و وقوع زمین‌لرزه‌های متعدد در شهرهای مختلف كشور مؤید این موضوع می‌باشد. گاهاً به دلیل بزرگی ابعاد حادثه ظرفیت‌های محلی پاسخگو نمی‌باشد و نیاز به بكارگیری ظرفیت‌های ملی جهت بازسازی و احیاء مجدد است كه به همین علت نقش استانهای معین در زمان وقوع حوادث از اهمیت بسزایی برخوردار است. از اینرو در این دستورالعمل به نقش و وظایف دقیق، نحوه فراخوان، شیوه اعزام و استقرار و اقدامات استانهای معین، پیشتاز و جانشین دركلان‌شهر تهران درجریان وقوع حوادث منطقه‌ای و ملی پرداخته شده است.
فرآیند اجرایی مداخله استان های معین
شرح وظایف و مأموریت‌های استانهای معین، جانشین و پیشتاز:
اقدامات قبل از حادثه ( مرحله آمادگی):
- تبادل اطلاعات لازم در خصوص ظرفیت‌ها و توانمندی‌های استانهای معین و مناطق 22گانه شهر تهران در قالب فرم شماره (2) پیوست با هدف افزایش میزان آمادگی كشور در مواجه با حوادث غیرمترقبه مخرب در شهر تهران.
- دریافت برنامه مدیریت ریسک و ارزیابی سطح خطرپذیری در شهر تهران و برنامه ریزی بر اساس برنامه موصوف.
- ارزیابی میزان توان پاسخ در زمان بروز حوادث در استان مربوطه و برنامه ریزی و انجام اقدامات آمادگی با رویكرد توانمندسازی و ارتقای توان عملیاتی در استان مربوطه بر اساس ارزیابی های انجام شده.
- استانهای پیشتاز، جانشین و معین موظفند برنامهریزی لازم را جهت نیل به توانمندی‌های مورد انتظار از نظر تجهیزات، نیروی انسانی، ادوات و امکانات با هماهنگی و همكاری سازمان مدیریت بحران كشور به عمل آورند.
- رصد و پایش مداوم شاخص‌های مخاطرات مختلف شهر تهران با همکاری سازمان مدیریت بحران کشور و سایر نهادهای متولی رصد مخاطرات در محدوده شهر تهران به منظور آمادگی جهت واکنش سریع به محض اطلاع از وقوع حادثه مخرب درشهر تهران.
- برنامهریزی و اجرای مانورهای تمرینی و آمادگی ویژه و کارگاه‌های آموزشی و تخصصی مشترک در شهر تهران.
- تعیین رده‌های جانشینی (تا سه رده) برای اعضای شورای هماهنگی مدیریت بحران استان و صدور احكام مربوطه و در دسترس بودن به صورت 24 ساعته (On Call).
- بهره برداری از بانک اطلاعات دیجیتالی مربوط به مراكز حیاتی، حساس و مهم، شریان‌های حیاتی، اماکن امدادی (مراکز تجمع، مراکز عملیات اضطراری، درمانی، انتظامی، اسکان و ... ثابت و موقت و ...) و اماکن پشتیبانی با فرمت اعلامی (GIS، تصاویر و ...) که در سامانه اطلاعات مدیریت بحران کشور فی‌مابین استانهای معین، جانشین، پیشتاز و مناطق 22گانه شهرداری تهران به اشتراک گذاشته خواهد شد.
- انجام مطالعات میدانی و ارائه آموزش‌های شهرشناسی به مدیران و تیم‌های عملیاتی ذیربط، در خصوص آشنایی با منطقه محل مأموریت در شهر تهران بشرح ذیل:
- فرهنگ مردم.
- موقعیت دستگاه‌های اجرایی، امدادی و خدمات‌رسان در مناطق محل مأموریت.
- مختصات اماکن ویژه موجود در مناطق مربوطه (نظیر موزه ها، مراکز ثبت اسناد مهم و ...).
- موقعیت جغرافیایی بزرگراه‌ها، خیابان‌ها،كوچه‌ها و محلههای منطقه مورد نظر.
- ورودی‌ها و خروجی‌های شهر تهران و منطقه محل مأموریت در شرایط اضطرار.
- برقراری ارتباط با مسئولین و نهادهای اجتماعی منطقه محل مأموریت.
- برقراری ارتباط مستمر و مؤثر دوجانبه و چند جانبه با مسئولین استانهای معین، سازمان مدیریت بحران و شهرداری تهران (سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران).
- سازماندهی، آموزش و فراخوان تیم‌های ارزیابی اولیه و ثانویه به منظور انجام ارزیابی سریع محل حادثه در صورت ابلاغ مأموریت جهت حضور در شهر تهران.
- همکاری با دستگاه‌های اجرایی ذیربط به منظور شناسایی و اولویت‌بندی محل‌های آواربرداری و دپوی آن، اماکن تخلیه امن اضطراری، آرامستانها و فضاهای قابل بهره برداری برای دفن اموات، مسیرهای مواصلاتی و شبکه اضطراری ترافیک شهر تهران، امکنه اولویت دار در انجام عملیات جستجو و نجات و سایر اماکن و فضاهای نیازمند شناسایی با هماهنگی سازمان مدیریت بحران کشور، شهرداری تهران(سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران) از طریق کارگروه‌های تخصصی مربوطه و سازماندهی تیم‌های مورد نیاز.
اقدامات حین حادثه (مرحله مقابله):
- اعزام و استقرار تیم‌های عملیاتی کارگروه‌های تخصصی شورای هماهنگی مدیریت بحران استان با امکانات و تجهیزات مورد نیاز بدون اتکاء به امکانات شهر تهران پس از اعلام نیاز از سوی سازمان مدیریت بحران کشور و یا سایر مراجع مافوق.
- انجام اقدامات 12گانه موضوع ماده (8) برابر برنامه از پیش تعیین شده تحت نظر فرمانده میدانی حادثه،
- ارائه مستمرگزارش اقدامات، مشکلات و نیازمندی‌ها برای اجرای مأموریت محوله به مقامات مافوق،
- استمرار ارائه خدمات تا پایان مرحله مقابله تا اعلام فرمانده حادثه،
- مستندسازی اقدامات و عملكردها و تعیین نقاط قوت و ضعف،
- اعزام سریع تیم‌های ارزیابی اولیه (پیشرو) به مناطق مربوطه محل مأموریت پس از وقوع حادثه در سطح منطقه‌ای و ملی.
اقدمات پس از حادثه ( مرحله بازسازی و بازتوانی):
- اعزام تیم‌های ارزیابی و برآورد میزان آسیب‌های وارده به بازماندگان حادثه به منظور برآورد نیروی انسانی و امکانات، اعتبارات و تجهیزات مورد نیاز برای بازسازی منطقه آسیب‌دیده.
- استقرار تیم‌های عملیاتی کارگروه‌های تخصصی ذیربط شورای هماهنگی مدیریت بحران استانهای معین با نیروی انسانی، امکانات و تجهیزات مورد نیاز در محل مأموریت پس از ابلاغ مأموریت از سوی سازمان مدیریت بحران کشور یا مقامات مافوق.
- انجام اقدامات بازتوانی روحی و روانی آسیب دیدگان براساس قوانین و مقررات موضوعه.
- انجام اقدامات بازسازی زیرساخت ها، تأسیسات زیربنایی، اماکن مسکونی و ... براساس قوانین و مقررات موضوعه.
- سازماندهی، هماهنگی و برنامه ریزی لازم جهت بهره گیری از ظرفیت‌های استان مربوطه (ماشین‌آلات و تجهیزات و نیروی انسانی متخصص) در آواربرداری و بازسازی مناطق آسیب‌دیده.
- استفاده از ظرفیت فنی و مهندسی استان مربوطه و منطقه شهرداری محل مأموریت در شهر تهران در مدیریت نخاله‌های ساختمانی و پسماندهای ناشی از آواربرداری.
- نظارت دقیق بر اجرای برنامه‌های بازسازی.
تبصره: در مرحله بازسازی صرفاً همجواری در تعریف استان معین ملاک عمل نخواهد بود وبا توجه به توانمندی؛ امکانات و درگیر نبودن استان در حوادث مشابه، دربازسازی مناطق آسیب دیده بكار گرفته خواهند شد.
شرح وظایف سازمان مدیریت بحران كشور
- نظارت وارزیابی مستمر بر اجرای این دستورالعمل وارائه گزارشات لازم درخصوص میزان آمادگی شهر تهران به مراجع و مقامات مافوق.
- ایجاد سامانه جامع اطلاعات مدیریت بحران کشور در راستای دسترسی و طبقه بندی اطلاعات جمع‌آوری شده ظرف مدت 12 ماه از ابلاغ این دستورالعمل با همكاری شهرداری تهران(سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران).
- حمایت های مالی از استان ها ودستگاه های ذیربط دراین دستورالعمل در راستای تقویت آمادگی كشور.
- ارزیابی و تأیید طرح ها وپروژه‌های پیشنهادی استان‌ها ودستگاه‌های ذیربط مدیریت بحران و پیشنهاد به دولت جهت اختصاص منابع مالی مورد نیاز اجرای آنها.
- برگزاری همایش‌های منطقه ای برای بیان تجربیات و روش‌های پیشگیری و ایجاد آمادگی در حوزه‌های پنجگانه شهر تهران با حضور تمام استانهای معین، پشتیبان و جانشین تعیین شده.
- با همكاری و حضور شهرداری تهران (سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران) جلسات هماهنگی با استانهای پیشتاز ، جانشین و معین را هر 3 ماه یك بار بطور دوره‌ای برگزار نموده وآخرین اطلاعات مربوط به تغییرات ساختاری، تجهیزاتی، تاب‌آوری شهری و... را مبادله می‌نماید.
- به منظور ارتقای هماهنگی درسطوح برنامه ریزی وآمادگی كشوری برای مقابله با حوداث مخرب در پایتخت سالانه حداقل 2 جلسه هماهنگی با حضور وزیر محترم كشور، استانداران سراسر كشور، سازمان مدیریت بحران و مقامات شهرداری تهران در حاشیه نشست سراسری استانداران در وزارت كشور برگزار می نماید.
- با همكاری شهرداری تهران (سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران) به طور مستمر براساس فرم شماره(2) میزان آمادگی شهر تهران و استانهای پیشتاز، معین و جانشین را ارزیابی نماید.
- با همكاری شهرداری تهران (سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، استان های معین و جانشین حداقل سالانه یك مانورعملیاتی یا كارگاه تمرینی وآموزشی برگزار نماید.
- باهمكاری شهرداری تهران نسبت به پیش‌بینی فضای ایمن و مقاوم (پایگاه اقماری) جهت استقرار و سازماندهی نیروها و دپوی اقلام امدادی استانهای معین در محل ورودی حوزه‌های 5گانه شهر تهران طی یک برنامه یک‌ساله تحت نظارت سازمان مدیریت بحران كشور اقدام نماید.
شرح وظایف شهرداری تهران( سازمان پیشگیری ومدیریت بحران شهر تهران)
- اطلاعات و مختصات جمعیتی (اعم از تعداد، اقشار ویژه، جنسیت، نیازهای خاص جمعیتی و ...) مناطق22 گانه را احصاء و هر سال یکبار پس از بروز رسانی با استانهای پیشتاز، معین مناطق و جانشین و سازمان مدیریت بحران كشور به اشتراك بگذارد.
- اطلاعات مربوط به اماکن حیاتی، حساس و مهم، شریان‌های حیاتی، اماکن امدادی (مراکز عملیات اضطراری، درمانی، انتظامی، اسکان ثابت و موقت و ...) و اماکن پشتیبانی خود را در بانک اطلاعاتی دیجیتالی و با فرمت مشخص (GIS ، عدد، تصاویر و...) ذخیره سازی نموده و از طریق سامانه جامع با استانهای معین به اشتراک بگذارد.
- ساز و کار لازم ارتباطی و هماهنگی‌های لازم را به منظور ارسال و دریافت اخبار و اطلاعات به روز و سریع در زمان بروز حوادث تأمین نمایند.
- (مطابق فرمت مورد توافق با سازمان مدیریت بحران كشور) نقشه خطرپذیری شهر تهران را تهیه و در اختیار استانهای پیشتاز، معین و جانشین قرار دهد.
- برنامهریزی لازم به منظور افزایش تاب‌آوری و نیز كاهش خطرپذیری شهر تهران به عمل آورد.
- نسبت به پیش‌بینی اماکن ستادی ایمن و همچنین فضای ایمن و مقاوم (پایگاه اقماری) جهت استقرار و سازماندهی نیروها و دپوی اقلام امدادی استانهای معین در محل ورودی حوزه‌های 5گانه شهر تهران در قالب برنامه ریزی مدون اقدام نماید.
- نسبت به تهیه فرمت تیپ تهیه نقشه خطرپذیری شهری با همكاری سازمان مدیریت بحران کشور (جهت انعکاس به سایر استانهای کشور) ظرف سه ماه پس از ابلاغ این دستورالعمل اقدام نماید.
- ظرفیت‌های موجود در شهرتهران در حوزه‌های مختلف و همچنین نیازهای زمان وقوع حوادث در سطوح محلی و ملی را برآورد نموده و برنامهریزی لازم برای تقویت ظرفیت‌ها به عمل آورد، همچنین کلیه اطلاعات مربوط به نیازمندی‌ها را بر اساس سناریوهای محتمل الوقوع در اختیار سازمان مدیریت بحران کشور و استانهای پیشتاز ، جانشین ومعین مربوطه قرار دهد.
- نسبت به ارزیابی وضعیت کلیه اماکن عمومی، مسکونی، دولتی، بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی، اسکان اضطراری، تخلیه امن، مکان‌های تجمع مردم و ... در شهرتهران اقدام و اطلاعات لازم را در اختیار استانهای پیشتاز، جانشین و معین قرار دهد.
حوزه عملياتي
-
- حوزه عملياتي
- رديف
- مناطق
- نام استان معين
-
- حوزه شماره 1
پهنه شمال غرب تهران
استان پيشتاز(قزوين)
-
-
-
-
-
- 4
- منطقه 21
- آذربایجان غربی
-
-
- حوزه شماره 2
پهنه شمال شرق تهران
استان پيشتاز(مازندران)
-
-
- حوزه شماره 3
پهنه جنوب شرق تهران
استان پيشتاز ( سمنان)
-
-
- حوزه شماره 4
پهنه جنوب تهران
استان پيشتاز (قم)
-
-
- حوزه شماره 5
پهنه جنوب غرب تهران
استان پيشتاز(مركزي)
-
جداول میزان توانمندی استان