چرا کادر درمان در پیک پنجم کرونا کمتر مبتلا شدند؟/ ایمنی جمعی با رعایت دو شرط

نتایج  تحقیق پژوهشگران دانشگاه صنعتی خواجه نصیر بر روی رفتار ویروس کرونا نشان می‌دهد که با توسعه و گسترش واکسیناسیون همراه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، می‌توانیم شاهد روزی باشیم که با ایجاد ایمنی جمعی، همه گیری ویروس کرونا را شکست دهیم.

احسان بادفر، دانشجوی دوره دکتری مهندسی برق دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که در این مطالعات ما رفتار ویروس کرونا را در سطح جامعه ایران مدل‌سازی کردیم، گفت: در این مطالعه نحوه انتقال ویروس کرونا در سطح جامعه را مدل سازی و در نهایت بر اساس اطلاعات رسمی از وزرات بهداشت، اعتبار سنجی کردیم. پس از بررسی‌ ها متعدد به این نتیجه رسیدیم که مدل ریاضی بدست آمده از رفتار ویروس کرونا با واقعیت جامعه تطابق کامل دارد.

وی خاطر نشان کرد: در فرآیند مدل سازی، افراد جامعه را به 6 دسته مستعد "آلوده شدن"، "آلوده"، "بستری در بیمارستان"، "قرنطینه"، "افراد بهبود یافته" و "افراد فوت شده" تقسیم بندی کردیم و احتمال عضویت افراد جامعه در هر گروه را با استفاده از محاسبات آماری به دست آوردیم.

بادفر، بررسی اثر بخشی واکسیناسیون در از بین بردن بیماری کرونا با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را بخش دیگری از مطالعات خود نام برد و اظهار کرد: برای این منظور اثر بخشی واکسن‌های "برکت"، "سینوفارم" و "آسترازنکا" در ایران مورد بررسی قرار گرفت.

به گفته وی، بر اساس اطلاعات منتشر شده از تحقیقات بالینی واکسن‌هایی چون «جانسون اند جانسون»، «فایزر»، «مادرنا» و« آسترازنکا»، ایمنی بالای 90 درصد دارند، واکسن «سینوفارم» ایمنی زایی بیش از 80 درصد را ایجاد کرده ، ولی ما آمارهای دقیقی از ایمنی‌زایی واکسن ایرانی «برکت» در اختیار نداریم؛ ولی ادعا شده که این واکسن ایمنی بین 70 تا 80 درصدی در برابر گونه های جدید کرونا ایجاد می‌کند.

مجری طرح با بیان این که ما اثر بخشی این واکسن‌ها بر ویروس کرونا را قبل از پیک پنجم بر اساس الگوریتم‌های یادگیری ماشین، مورد بررسی قرار دادیم، افزود: متاسفانه در زمان پیک پنجم بیماری کرونا شاهد از دست دادن تعداد زیادی از هموطنان عزیزمان بودیم. نتایج تحقیقات تیم ما نشان می‌دهد در صورتی که قبل از پیک پنجم واکسیناسیون با نرخ 80 درصدی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور صورت می‌گرفت ، شاهد مرگ و گیر روزانه کمتر از 20 نفر و مبتلایان روزانه کمتر از 2 هزار نفر بودیم.

این محقق دوره دکتری دانشگاه صنعتی خواجه نصیر با تاکید بر این که نتایجی که در این مطالعات با بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به دست آمد، بیانگر اثر بخشی واکسیناسیون به عنوان یک راه حل جامع در مقابله با کروناست، خاطر نشان کرد: علاوه بر ضرورت واکسیناسیون با سرعت بالا، رعایت پروتکل‌های بهداشتی مانند رعایت فاصله اجتماعی، شستشوی  مداوم دست‌ها و استفاده از ماسک در زمان واکسیناسیون عمومی لازم و ضروری است.

وی در این باره توضیح داد: بر این اساس اگر واکسیناسیون با نرخ کم انجام شود و پروتکل‌های بهداشتی در حد 50 درصد رعایت شود، ما اثری از قطع زنجیره انتقال مشاهده نخواهیم کرد.

بادفر، نمونه موفق اثرگذاری واکسیناسیون در کنار رعایت پروتکل‌های بهداشتی را در کشورهایی چون سوئد، نروژ و هلند دانست و گفت: الگوریتم‌هایی که ما به دست آوردیم، نشان می‌دهد در صورتی واکسیناسیون موثر خواهد بود که با سرعت بالا واکسیناسیون انجام شود و در حین آن پروتکل‌های بهداشتی فاصله اجتماعی، شستشوی دست‌ها و استفاده از ماسک رعایت شود.

بادفر ادامه داد: نتایج این مطالعات بر اهمیت واکسیناسیون تاکید دارد و نیاز است که در زمینه سرعت واکسیناسیون در جامعه اقدام شود ضمن آن که در حین واکسیناسیون باید فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک همچنان در سطح جامعه توسط شهروندان رعایت شود و این نتایج این امید را به ما می‌دهد که در آینده نزدیک مشکل همه‌گیری مرتفع خواهد شد.

این پژوهشگر اضافه کرد: یکی دیگر از مواردی که در این مطالعات مورد بررسی قرار گرفت، انتشار ویروس کرونا در میان کادر درمان بود. پرسنل درمانی افرادی هستند که احتمال درگیری آنها به این ویروس بیشتر است در حالی که زمانی که کشور با پیک پنجم مواجه شد این پیک در میان کادر درمان ایجاد نشد و این در حالی است که در زمان شیوع این ویروس، پیک این بیماری در میان کادر درمان بسیار بالاتر از عموم جامعه بود.

وی دلیل عدم مواجه پرسنل درمان با پیک پنجم را رعایت پروتکل‌های بهداشتی و واکسیناسیون با نرخ بالا دانست و خاطر نشان کرد: این واقعیت نشان می‌دهد که اگر در جامعه رغبت بیشتری برای رعایت پروتکل‌ها ایجاد شود و همچنین واکسیناسیون سرعت بیشتری گیرد، ایمنی گله‌ای در سطح جامعه صورت خواهد گرفت و از پیک های بعدی جلوگیری خواهد شد.

بادفر ادامه داد: الگوریتم‌های هوش مصنوعی به ما نشان داد که تفاوت کیفیت و اثر بخشی واکسن‌ها بین یک تا دو ماه می‌تواند باشد. به این معنا که اگر کل کشور ایران با واکسن های که طبق آمار اثر بخشی بیشتری در برابر گونه های جدید دارند مانند« فایزر» و «مدرنا» واکسینه شود، در صورت واکسیناسیون با نرخ سریع نهایتا دو ماه زودتر به ایمنی جمعی خواهیم رسید.

به گزارش ایسنا، این مطالعات در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین با راهنمایی و هدایت دکتر امیر حسین نیکوفر عضو هیات علمی صنعتی خواجه نصیر و به رهبری احسان بادفر و همکاری برخی از دانشجویان کشور اجرایی شد. از این مطالعات تعدادی پروژه‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد تعریف شده و نتایج این تحقیقات بعد از یک سال تلاش در مجله بین‌المللی و  بسیار معتبر Nonlinear Dynamics از انتشارات اشپرینگر به چاپ رسیده است.

 

آسیب کرونا به سیستم بویایی هنوز ناشناخته است

به گزارش ایسنا کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی گفت: بوییدن رایحه‌های تند مثل دارچین، گلاب، میخک، عصاره‌های نعنا و اکالیپتوس یا سرکه در بازگشت حس بویایی بعد از ابتلا به کرونا موثر است.

زهرا احدی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره بازگشت حس بویایی بعد از ابتلا به کرونا، گفت: اخیرا گزارش‌هایی از نتایج یک پژوهش در کشورهای آلمان و انگلیس در مورد تاثیر ویتامین آ به صورت قطره حاوی این ویتامین در بینی منتشر شد که باعث شده برخی به مصرف خوراکی ویتامین آ  بدون تجویز پزشک روی بیاورند.

احدی افزود: دز مورد نیاز این ویتامین در بزرگسالان و کودکان متفاوت است و اگر بیشتر از آن میزان باشد باعث ایجاد برخی عوارض می‌شود.وی ادامه داد: در بزرگسالان اگر ویتامین آ، بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز و در کودکان بیش از ۱۰۰ میلی‌گرم در روز مصرف شود باعث اختلال در بدن می‌شود.

این کارشناس عوارض زیاده روی در مصرف ویتامین آ را شامل پوست مرغی شدن بدن، شکنندگی استخوان، ریزش مو، التهاب لثه، قرمزی شدید زبان، سردرد و تهوع، بی‌اشتهایی، تحریک‌پذیری، خستگی و از همه مهمتر بزرگ شدن و عملکرد غیرطبیعی کبد و در نهایت آسیب کبدی عنوان کرد.

احدی برخی ویتامین‌ها از جمله ویتامین آ، زینک، ویتامین سی و ویتامین‌های گروه بی را برای جبران آسیب به پرزها و مخاط بویایی و چشایی مفید عنوان کرد و گفت: اگر آسیب به سیستم عصبی بویایی باشد شرایط متفاوت است. ازآنجایی که نابویایی ناشی از ویروس کرونا ناشناخته است و ممکن است به عصب بویایی آسیب وارد کرده باشد اقدامات درمانی متفاوت است.

وی با اشاره به اینکه در تحقیقات منتشر شده مصرف قطره ویتامین آ در بینی تجویز شده که بسیار متفاوت از مصرف خوراکی آن است، تاکید کرد: مصرف زیاد ویتامین به صورت خوراکی می‌تواند اثرات مخربی در بدن برجای بگذارد و نباید بیش از حد مصرف شود. اگر آسیب به سیستم عصبی بویایی باشد نیاز به محرک عصبی دارد. بوییدن رایحه‌های تند مثل دارچین، گلاب، میخک، عصاره‌های نعنا و اکالیپتوس یا سرکه در این زمینه موثر است.

 

عوارض کووید-۱۹ تا چه مدت پس از پایان دوره نقاهت می‌تواند آزاررسان باشد؟

به گزارش ایسنا، به نقل از روزنامه جام جم، بررسی‌ها نشان می‌دهد در بسیاری از افراد، پس از درمان کامل بیماری کووید-۱۹ عوارض آن تا مدت‌ها باقی است یا پس از گذشت مدتی، بعضی از عوارض آن مانند ریزش موی سر آغاز می‌شوند. «کرونای طولانی‌مدت» عارضه‌ای است که افراد زیادی به آن دچار شده‌اند. اما این چه مفهومی دارد؟ درباره این موضوع با دکتر اصغر صفرزاده خسروشاهی، متخصص داخلی گوارش و عضو هیات رئیسه انجمن متخصصان داخلی ایران گفت‌: «از اواخر سال ۱۳۹۸/ ۲۰۱۹ که شاهد همه‌گیری ویروس کرونا هستم، بسیاری از افراد پس از ابتلا، دوره درمان را طی کرده و بهبود یافته‌اند اما در بعضی افراد، عوارض بیماری تا مدت‌ها باقی مانده یا عوارض جدیدی پس از طی‌شدن دوره بهبود، بروز می‌کند. در این شرایط افراد به کرونای طولانی‌مدت مبتلا شده‌اند. به این افراد اصطلاحا «حاملان بلندمدت» می‌گویند. به این علت که خستگی، ناتوانی و ضعف و دیگر عوارض ناشی از بیماری را به مدت طولانی با خود حمل می‌کنند. این افراد به کرونای طولانی‌مدت دچار شده‌اند.»

وی در این خصوص توضیح داده و می‌گوید: «پس از طی‌شدن دوره بیماری، طبیعی است تا مدتی بیمار به عوارض کرونا دچار باشد اما در صورتی فرد مبتلا به کرونای طولانی‌مدت می‌شود که عوارض بیماری بیش از چهار هفته پس از طی‌شدن دوره بیماری ادامه داشته‌ باشد یا عوارض جدیدی به آن اضافه شود.»

مهمانی که از خانه نمی‌رود

در ماجرای ابتلا یا عدم ابتلا به هر نوع بیماری سیستم ایمنی بدن، مهم‌ترین عامل است. در ابتلا به کرونا و همین‌ طور کرونای بلندمدت نیز باید این نکته را مد نظر قرار دارد. این متخصص داخلی می‎گوید: «بعضی افراد بیش از دیگران به کرونای بلندمدت دچار می‌شوند؛ مانند سالخوردگان، افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی بدن، مبتلایان به بیماری‌های خاص، افراد دچار فقر غذایی، مبتلایان به سوءتغذیه و هر فردی که سیستم ایمنی بدن او به دلیل دچار نقص در عملکرد است.»

با ما حمل می‌شوند

افرادی که به کرونا مبتلا شده‌اند، می‌دانند در دوره کرونا، عارضه‌های هجوم‌آورنده به جسم و روان کم نیستند؛ از سرگیجه تا هراس از مرگ! در افراد مبتلا به کرونای طولانی‌مدت بعضی از عوارض همراه فرد می‌مانند. دکتر صفرزاده درباره عوارض باقیمانده و مدت آنها می‌گوید: «از چهار هفته تا چند ماه پس از بهبود، عوارضی مانند سرگیجه، تنگی نفس و اختلال در تنفس، تپش یا کندی ضربان قلب، سرفه، درد مفاصل و درد در ناحیه قفسه سینه دیده می‌شود.»

او ادامه می‌دهد: «از دیگر عوارض می‌توان به اختلال در حافظه و تمرکز، اختلال خواب، دردهای عضلانی، سردرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی، افسردگی و اضطراب، ضعف، تب خفیف، سرگیجه در زمان بلندشدن از رختخواب یا از روی مبل و صندلی و احساس ضعف و ناتوانی بعد از انجام فعالیت‌های بدنی یا فکری اشاره کرد.»

اندام‌ها را آرام نمی‌گذارد

کرونای طولانی‌مدت با عوارضی که به آن اشاره شد، بروز می‌کند اما گاهی به همین نشانه‌ها ختم نمی‌شود. به این معنی که اندام‌های مختلف بدن را هدف قرار داده و عملکرد آنها را مختل می‌کند. این متخصص داخلی توضیح می‌دهد: «با آسیب به اندام‌ها، فرد وارد دوره بیماری مزمن به عنوان عامل ثانویه ناشی از ابتلا به کرونا می‌شود. در واقع اگر تا پیش از این، دستگاه تنفس به‌درستی فعالیت می‌کرد، کرونا باعث آسیب به آن و اختلال در عملکرد ریه‌ها می‌شود. اندام‌های مختلفی در معرض آسیب قرار دارند که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به قلب، ریه‌ها و مغز اشاره کرد.»

دکتر صفرزاده در توضیح آسیب به این اندام‌ها می‌گوید: «کرونا می‌تواند به ماهیچه‌های قلب آسیب وارد کرده و نارسایی قلبی ایجاد کند. این عارضه، زمینه‌ساز بروز بیماری‌های قلبی دیگری نیز می‌شود. ابتلا به کرونا، عارضه‌ای شبیه ذات‌الریه در فرد ایجاد می‌کند. در افراد مبتلا به کرونای طولانی‌مدت، در واقع کیسه‌های هوایی کوچک یا آلوئول‌ها در ریه‌ها آسیب دیده و زمینه اختلال تنفسی طولانی‌مدت است.»

این متخصص داخلی ادامه می‌دهد: «کرونا می‌تواند روی مغز جوانان نیز اثر داشته و باعث سکته مغزی، تشنج و سندرم گِلِن‌ باره شود؛ حالتی که شخص دچار فلج موقت می‌شود. این عارضه‌ها می‌توانند زمینه‌ساز ابتلا به پارکیسنون یا آلزایمر در سنین بالا یا در افراد سالخورده باشند.»

این متخصص داخلی درباره التهاب دائمی بدن می‌گوید: «بعضی افراد نیز ممکن است به التهاب طولانی‌مدت بعضی اندام‌ها یا بافت‌ها مبتلا شوند.»

دکتر صفرزاده اضافه می‌کند: «عارضه‌های پوستی، ریزش موی سر، اختلالات گوارشی، بی‌اشتهایی، اختلال در بویایی و چشایی، آسیب به چشم‌ها و ... از دیگر عوارض طولانی‌مدت کرونا هستند.»

خون از جریان منصرف می‌شود

مواردی را شاهد بوده یا شنیده‌ایم که مدتی پس از بهبود از کرونا، به سکته قلبی یا مغزی دچار شده‌ و بعضی عارضه‌ها را رد کرده و بعضی دیگر به دلیل سکته قلبی یا مغزی از دنیا رفته‌اند. علت چه بوده‌ است؟ دکتر صفرزاده می‌گوید: «یکی از عوارض کرونا، ایجاد لخته خون است. اگر این لخته‌ها بزرگ بوده و به مغز یا قلب برسند، باعث بروز سکته قلبی یا مغزی می‌شوند اما لخته‌های کوچکی هم هستند که ممکن است در اندام‌های دیگر مانند کلیه‌ها یا کبد وارد شده و عوارض طولانی‌مدت ایجاد کنند.»

هنوز همه را نمی‌شناسیم

«عوارض کرونا با این همه ناشناخته‌ است.» دکتر صفرزاده ادامه می‌دهد: «با این که بسیاری از عوارض کوتاه و طولانی‌مدت آن را می‌دانیم اما هنوز هم درباره این بیماری و عوارض آن اطلاعات کافی نداریم. بنابراین شاید بهترین توصیه به بیماران این باشد که پس از پایان دوره بیماری و طی‌کردن دوره عادی نقاهت، اگر با هر نوع عارضه غیرعادی و تازه روبه‌رو شدند، حتما به متخصص مراجعه کرده و مسأله را پیگیری کنند. به این دلیل که ممکن است به یکی از عوارض کرونای طولانی‌مدت دچار شده‌ باشند.»

هراسی که می‌ماند

کرونا تجربه مبارزه با مرگ و زندگی برای افراد بسیاری است؛ به‌ویژه آنهایی که برای درمان در بیمارستان بستری شده و برای تنفس از دستگاه استفاده کرده‌اند. به همین دلیل پس از بهبود، هراس همچنان با آنهاست. این متخصص داخلی درباره عوارض روانی ناشی از کرونا توضیح می‌دهد: «همه افرادی که به کرونا مبتلا شده‌اند، حدی از هراس را تجربه کرده‌اند. این عارضه در افراد بستری‌شده در بیمارستان که از ونتیلاتور برای تنفس آنها استفاده شده، شدیدتر است. در واقع هر چه تجربه هراس از مرگ ناشی از کرونا بیشتر بوده‌ باشد، عارضه روانی به جا مانده از آن بیشتر است.»

او اضافه می‌کند: «به همین دلیل بهبودیافتگان کرونا تا مدت‌ها ممکن است با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) افسردگی و اضطراب دست و پنجه نرم کنند. علاوه بر این‌ که ممکن است دچار هراس ناشی از ابتلای مجدد شوند.»

 

چند توصیه برای مقابله با اضطراب ویروس کرونا

با گسترش ویروس کرونا میزان نگرانی‌ها نیز از سرعت شیوع آن بیشتر شده و کاملاً طبیعی است که هر فردی نسبت به سلامت خود و خانواده‌اش مضطرب شده و  ابراز نگرانی کند.

رضا منصوری، روانشناس در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: برای مقابله با اضطراب و ترس از شیوع ویروس کرونا، بزرگنمایی ممنوع است. ذهن ما عادت دارد تا چیزهای ترسناک و ناشناخته را دنبال و آن‌را خطرناک جلوه دهد، این بخشی ذاتی از عملکرد ذهن ما انسان‌هاست، ما از تصور حمله گرگ‌ها به شدت وحشت زده شده و می‌ترسیم در صورتیکه احتمال حمله گرگ‌ها به انسان بسیار کمتر از احتمال تصادف با اتومبیل شخصی‌مان است.

در دوره شبوع کرونا، جز رعایت بهداشت، کاری از دست شما ساخته نیست پس سعی کنید که بر وضعیت روانی خود مسلط شوید، رادیو و تلویزیون را خاموش کنید، تلگرام، واتس آپ و اینستاگرام خود را برای مدتی قطع کنید تا سلامت روانی‌تان بیش از این در معرض تهدید قرار نگیرد.

هم آنفلوانزا و هم ویروس کرونا از طریق لمس، سرفه، عطسه و تماس دست آلوده با دهان و بینی و چشم‌ها منتقل می‌شوند پس اگر بیمار هستید در خانه مانده و به مدرسه یا محل کارتان نروید و اگر بیمار نیستید بهداشت شخصی، فاصله اجتماعی و شستشوی دست ها را مراعات کرده و از نزدیک شدن و تماس با افراد بیمار خودداری کنید. تا جایی که می‌توانید در خانه بمانید، استرس بی مورد به خود راه ندهید و سعی کنید محیط زندگی را شاد و سالم نگه دارید تا هم به تقویت سیستم ایمنی بدن خود و هم اعضای خانواده‌تان کمک کنید.

منصوری با اشاره به این‌که ممکن است در اثر شیوع ویروس کرونا دچار اضطراب شده باشید مهم نیست که اضطرابتان ناشی از چه علتی باشد بگردید و ببینید در گذشته برای مهار اضطرابتان از چه راهکارهایی استفاده می‌کردید از آن‌ها کمک بگیرید، بیان کرد: شاید خودتان را بیشتر مشغول نگه می‌داشتید یا افکارتان را کنترل می‌کردید، با یک دوست در رابطه با اضطرابتان صحبت می‌کردید یا از تکنیک‌های ذهن آگاهی و مراقبه استفاده می‌کردید الان هم می‌توانید با استفاده از همان تکنیک‌ها خودتان را به آرامش دعوت کنید.

این روانشناس عنوان کرد: متأسفانه جز رعایت بهداشت کاری از دست شما ساخته نیست پس سعی کنید که بر وضعیت روانی خود مسلط شوید، اخبار را از منابع اطلاعاتی مورد اعتماد پیگیری کنید.

وی ادامه داد: به جای گوش دادن به اخبار تکراری ناشی از افزایش شمار مرگ و میر و بهبود یافتگان ویروس کرونا به دنبال جایگزین‌های مناسب مانند گوش دادن به موسیقی، ورزش کردن، کتاب خواندن، بازی با کودکان، گل کاری، تعمیر وسایل منزل و ...باشید.

منصوری افزود: یک رژیم متعادل غذایی را در پیش بگیرید و مایعات، میوه و سبزیجات زیادی میل کنید، خوب استراحت کنید و ورزش منظم روزانه را هرگز فراموش نکنید، برای تقویت سیستم ایمنی، بدن نیاز به دریافت ویتامین‌های گروه B و C و D بیشتری دارد.

این روانشناس ادامه داد: تحقیقات ثابت کرده‌ بی‌خوابی شبانه می‌تواند احتمال اضطراب را حدود ۳۰ درصد در افراد افزایش دهد و از طرف دیگر کم‌خوابی و استرس رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند به طوری که کم‌خوابی باعث افزایش استرس در طول روز و تأثیر منفی در عملکرد افراد دارد، بنابراین توصیه می‌شود ۷ تا ۹ ساعت خواب مفید داشته باشید.

وی تأکید کرد: به یاد داشته باشید این اولین بار نیست که هراس از شیوع بیماری‌های واگیردار در جهان موجی از وحشت به راه انداخته و آخرین بار هم نخواهد بود پس با دیدی باز ضمن کنترل استرس و اضطراب خود، با رعایت بهداشت فردی، جمعی و تقویت سیستم ایمنی بدنتان به جنگ با انواع ویروس‌ها و بیماری‌ها بروید.

 

چرا مرگ‌ومیر کرونا در مردان بیشتر است؟

شیوع بیماری کووید-۱۹ بین مردان و زنان تقریبا یکسان است؛ ولی درصد مرگ‌ومیر مردان بیشتر از زنان گزارش شده است. پژوهشگران با انجام یک مطالعه مروری مقالات منتشر شده در این موضوع را بررسی کردند.

به گزارش ایسنا، بررسی داده‌های کشورها نشان می‌دهد که شیوع بیماری کووید-۱۹ بین مردان و زنان تقریبا یکسان است؛ ولی درصد مرگ‌ومیر مردان بیشتر از زنان گزارش شده است. با توجه به این موضوع پژوهشگران زیست‌فناوری با انجام یک مطالعه و با بررسی مقالات منتشر شده در این زمینه، علت تفاوت در شدت و میزان مرگ‌ومیر بیماری کووید-۱۹ بین زنان و مردان از دیدگاه سلولی مولکولی، هورمونی و ایمنی مورد بررسی قرار دادند.

برای انجام این مطالعه؛ مقالات منتشر شده طی سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، در پایگاه‌های اطلاعاتی جمع‌آوری شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعات تاثیر هورمون‌های جنسی بر سیستم  ایمنی و گیرنده‌های لازم برای ورود ویروس، تفاوت در بیان گیرنده‌های سلولی ACE۲  و TMPRSS۲ در دو جنس، مصرف بالای سیگار در مردان و فرار از غیرفعال‌سازی کروموزم X به عنوان عاملی که در اختلاف میزان مرگ‌ومیر در دو جنس موثرند، عنوان شده است.

تفاوت پاسخ‌های سیستم ایمنی در برابر عفونت‌های ویروسی در زنان و مردان متفاوت است. تعداد و فعالیت برخی سلول‌های ایمنی ذاتی و پاسخ‌های التهابی در زنان بالاتر از مردان است و به طور کلی زنان سیستم ایمنی ذاتی و اختصاصی قوی‌تری نسبت به مردان دارند. همچنین ترشح هورمون‌های جنسی بین دو زن و مرد تفاوت‌هایی ایجاد می‌کند. تا کنون مشخص شده که تستسترون دارای اثر سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است. در حالی که استروژن بر سیستم ایمنی اثر تقویت‌کننده دارد. سطح تستسترون بالا می‌تواند سطح پاسخ‌های آنتی‌بادی را افزایش دهد. همچنین سطح تستسرون بالا در مردان باعث کاهش پاسخ‌های آنتی‌بادی نسبت به واکسن‌ها می‌شود.

عامل دیگر که سبب تفاوت در شدت و میزان مرگ‌ومیر کووید-۱۹ در بین زنان و مردان می‌شود ، وجود یک کروموزوم X اضافه در زنان است که این ممکن است بر بیان گیرنده ACE۲  تاثیر بگذارد.

مورد دیگری که در خصوص تفاوت زنان و مردان و تاثیر آن در میزان مرگ‌ومیر ناشی از کووید-۱۹ مطرح می‌شود، اختلاف رفتاری در مصرف سیگار بین دو جنس است. مطالعه‌ای نشان داده که سیگار کشیدن می‌تواند باعث افزایش بیان ACE۲ که گیرنده ویروس بیماری کووید-۱۹ است، شود و این می‌تواند محل‌های ممکن برای ورود ویروس را افزایش می‌دهد. به همین دلیل مردان سیگاری در مقابل بیماری کووید-۱۹ آسیب‌پذیرتر هستند.

یافته‌های این مطالعه حاکی از این است که با توجه به شیوع تقریبا یکسان بیماری کووید-۱۹ در بین دو جنس زن و مرد، عواملی مانند قوی‌تر بودن سیستم ایمنی در زنان، بالا بودن استروژن در زنان نسبت به مردان، افزایش پاسخ‌های آنتی‌بادی در زنان نسبت به مردان، نقش محافظتی در برابر التهاب در زنان و ... می‌تواند دلایلی بر کاهش شدت و میزان مرگ‌ومیر حاصل از بیماری در بین زنان باشد. یافته‌های این مطالعه مهرماه سال جاری، به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی علت تفاوت شدت بیماری کووید-۱۹ و مرگ ناشی از آن در میان زنان و مردان: یک مطالعه مروری» در دوماه‌نامه فیض دانشگاه علوم پزشکی کاشان منتشر شده است.

 

چهار سناریو پیش‌ روی کرونا

متخصصان چهار سناریو را در ارتباط با کرونا مطرح می‌کنند: بروز واریانت‌های مقاوم در برابر واکسن و درمان‌، بالارفتن سرعت و شدت انتقال بیماری و بیماری‌زایی ویروس و احتمال تکاملی که منجر به تضعیف آن می‌شود. در این میان اما با توجه به مشکلات موجود و وضعیتی که در کشورهای مختلف در زمینه شیوع کرونا وجود دارد، وقوع سه سناریوی اول، بسیار محتمل‌تر از ایجاد سناریوی چهارم است.

به گزارش ایسنا، علیرضا ناجی‌، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی،  در یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت: «دلایل متعددی برای طولانی‌شدن پاندمی کرونا مطرح است و یکی از مهم‌ترین این دلایل را باید نبود برنامه مناسب برای مبارزه با بیماری دانست؛ چرا که ناشناخته‌ها در مورد این ویروس زیاد است و شواهد موجود با توجه به خصوصیت و تغییر عملکرد ویروس، نشانه‌هایی از قطع زنجیره شیوع وجود ندارد. بنابراین ویروس مانند دیگر ویروس‌های تنفسی سال‌ها در کنار ما خواهد ماند اما نکته مهم اینجاست که عملکرد مناسب می‌تواند فعالیت‌های آن را مهار کند.

متخصصان چهار سناریو را در ارتباط با کرونا مطرح می‌کنند: بروز واریانت‌های مقاوم در برابر واکسن و درمان‌، بالارفتن سرعت و شدت انتقال بیماری و بیماری‌زایی ویروس و احتمال تکاملی که منجر به تضعیف آن می‌شود. در این میان اما با توجه به مشکلات موجود و وضعیتی که در کشورهای مختلف در زمینه شیوع کرونا وجود دارد، وقوع سه سناریوی اول، بسیار محتمل‌تر از ایجاد سناریوی چهارم است. البته ممکن است در این بین، پیشرفت‌های علمی هم رقم بخورد؛ ازجمله کشف دارویی مانند قرص «مولنوپیراویر» از سوی شرکت مرک آمریکا که می‌تواند نویدبخش احتمالی پایان پاندمی باشد؛ هر چند که همه اینها در آینده نزدیک اتفاق نمی‌افتد و باید موارد غیردرمانی در کنار درمان رعایت شوند.

به‌ طور کلی، مقابله با کرونا دو ‌بال مداخلاتی درمانی و غیردرمانی دارد که به‌ نظر می‌رسد در هیچ‌یک از این دو مداخله تاکنون نتیجه مطلوب حاصل نشده است. در بخش درمانی تمرکز بر واکسیناسیون است و تنها برخی کشورها روند مناسبی در تزریق واکسن دارند؛ همان‌ها هم با توجه به شکل پاندمی بیماری و انتقال گسترده ویروس نمی‌توانند به‌تنهایی به موفقیت برسند. به‌ طوری که در کشورهایی مثل انگلیس و آمریکا با وجود واکسیناسیون گسترده به‌ دلیل جهش‌های ویروس در کشورهای کمتربرخوردار از واکسن باز هم شاهد افزایش موارد ابتلا هستند. این امر نشان می‌دهد که تمام کشورهای دنیا در مقابله با کرونا سوار بر یک کشتی‌اند و باید هماهنگ با یکدیگر پیش بروند.

از سوی دیگر در مداخلات غیردرمانی از جمله رعایت فاصله فیزیکی، پوشش ماسک و دیگر موارد پیشگیری از بیماری هم عادی‌انگاری و فرار مردم از رعایت پروتکل‌ها رقم خورده است. در کشور مشکلات زیادی برای مقابله با کرونا وجود دارد. ویروس موجی از بیماری ایجاد کرده که همچنان ادامه دارد و پیک‌های مختلف نشان می‌دهد که در مدیریت پیشگیرانه موفق عمل نشده است. دامنه دو پیک اخیر و شمار بالای ابتلای روزانه، حاکی از آن است که نه در مداخلات غیردرمانی و نه درمانی، نمره خوبی ثبت نشده است. در کنار همه اینها، مردم اطلاعات درستی از واکسن‌ها ندارند و برخی از آنها به دلایلی از تزریق سربازمی‌زنند. اطلاع‌رسانی‌های غیرعلمی و مبهم هم به این مشکل دامن زده است؛ از جمله خبر واردات احتمالی واکسن فایزر و مدرنا که عده‌ای را از تزریق دیگر واکسن‌ها تا رسیدن این برندهای آمریکایی منصرف کرد. برخی هم ابتلا و مرگ افراد، بعد از تزریق را بهانه می‌کنند؛ آن هم در حالی‌ که هیچ زمانی اعلام نشده واکسن‌ها از مرگ و بیماری ۱۰۰درصد جلوگیری می‌کنند.

ایران در انجام واکسیناسیون، خوب پیش رفته، اما اطلاع‌رسانی‌ به‌درستی صورت نگرفته است. علاوه بر این ما مشکلی در زمینه مداخلات غیردرمانی داریم که موفق نبوده و البته هم تنها شامل ایران نمی‌شود. تمام کشورها کم‌وبیش در برابر این ویروس عملکرد اشتباهی داشته‌اند و با حذف بی‌موقع محدودیت‌ها، باعث مقاومت بیشتر ویروس شده‌اند

 

تفاوت واکسن سینوفارم کودکان و بزرگسالان

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به این که جلوگیری کردن والدین از تزریق واکسن کرونا، ظلم به کودکان تلقی می شود، گفت: واکسیناسیون کودکان و نوجوانان علیه کرونا می تواند ایمنی بخشی زیادی را برای این قشر به همراه داشته باشد.

به گزارش ایسنا، دکتر علیرضا ناجی در پاسخ به این سوال که آیا واکسنی که به کودکان تزریق می شود همان واکسن ساخت کمپانی سینوفارم است که تغییراتی در ساختار آن ایجاد شده یا خیر؟ اظهار کرد: این واکسن در واقع همان واکسن سینوفارم مخصوص بزرگسالان است که با کمی تغییرات به لحاظ تغییر در میزان غلظت برای کودکان استفاده می شود.

وی اثر بخشی واکسن سینوفارم در برابر کرونا برای کودکان را مورد تاکید قرار داد و خاطرنشان کرد: این واکسن برای کودکان کاملا ایمن بوده و عوارض آن دقیقا همان عارضه های معمول است که از سایر واکسن ها انتظار می رود. ناجی درد در محل تزریق، تب خفیف و یا بدن درد را عارضه طبیعی اغلب واکسن ها ذکر کرد و یادآور شد: واکسنی که برای کودکان تزریق خواهد شد واکسن ایمن و کاملا اثربخش است.

این استاد دانشگاه به والدینی که مانع از تزریق واکسن کرونا به کودکان خود می شوند هشدار داد: جلوگیری از استفاده از واکسن کرونا ظلمی در حق کودکان محسوب می شود چرا که واکسیناسیون کودکان و دانش آموزان از جنبه های مختلف حائز اهمیت است. وی ضرورت استفاده از آموزش های حضوری برای رشد و تعالی کودکان را یادآور شد و گفت: کودکان نیاز دارند در محیط های واقعی و حضور و همچنین در تعامل با همسالان آموزش های لازم را دریافت کنند. رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان این که کودکان می تواند به عنوان کانون های اساسی انتقال ویروس کرونا عمل کنند، اهمیت واکسیناسیون کودکان و دانش آموزان علیه کووید ۱۹ را یادآور شد. وی گفت: کودکان توانایی رعایت دقیق و بی کم و کاست پروتکل های بهداشتی را ندارند بنابراین از این منظر نیز واکسیناسیون دانش آموزان و کودکان نیز بر علیه کرونا مورد توجه است.

ناجی پوشش حداکثری واکسیناسیون علیه کووید را راهکار اساسی قطع زنجیره این بیماری دانست و ادامه داد: در شرایطی برای این که به ایمنی جمعی حاصل از واکسیناسیون دست یابیم، حتما باید کودکان و نوجوانان خود را در برابر کرونا واکسینه کنیم و با توجه به این که اکنون واکسن هایی در سطح جهان وجود دارد که می تواند برای تزریق به کودکان مورد استفاده قرار گیرد، ما می توانیم با تزریق این واکسن ها به کودکان و نوجوانان خود، تا حد امکان در مدت زمان کمتری به ایمنی جمعی در برابر کرونا دست یابیم. وی در پایان خاطرنشان کرد: نمی توان گفت که با واکسیناسیون کامل کودکان و نوجوانان در برابر کرونا، خطر ابتلای دانش آموزان به این بیماری بعد از بازگشایی حضوری مدارس به صفر می رسد، ولی ما هرچقدر سطح واکسیناسیون جامعه را افزایش دهیم و به کودکان و نوجوانان خودمان واکسن کرونا تزریق کنیم، امکان چرخش ویروس در جامعه را کمتر کرده ایم و بنابراین واکسیناسیون کودکان و نوجوانان در سطح جهان می تواند نقش مهمی در تبدیل کرونا از یک بیماری همه گیر جهانی به یک بیماری واگیر شایع در برخی مناطق داشته باشد.

 

چند درصد از مردم، تمایلی به زدن واکسن کرونا ندارند؟

نتایج نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نشان می‌دهد، ۱۴.۲ درصد از شهروندان بالای ۱۸ سال کشور، اصلاً تمایلی به زدن واکسن ندارند.

به گزارش ایسنا،‌ مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در تاریخ ۲۱ تا ۲۵ شهریورماه ۱۴۰۰، نظرسنجی را در سطح ملی در خصوص بحث واکسیناسیون کرونا و دلایل عدم تمایل به دریافت واکسن از سوی شهروندان انجام داد. اطلاعات نظرسنجی با در نظر گرفتن جمعیت بالای ۱۸ سال کشور با نمونه ۱۵۸۱ نفر به شیوه نظرسنجی تلفنی گردآوری شد.

نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد، ۱۴.۲ درصد از شهروندان بالای ۱۸ سال کشور، اصلاً تمایلی به زدن واکسن ندارند. عدم تمایل به دریافت واکسن در میان گروه‌های مختلف، متفاوت است. مردان (۱۷.۲ درصد) بیشتر از زنان (۱۱.۳ درصد) گفته‌اند که تمایلی به واکسن زدن ندارند.

عدم تمایل به دریافت واکسن در گروه سنی زیر ۵۰ سال (۱۷ درصد) به طرز قابل توجهی بیش از گروه سنی بالای ۵۰ سال (۷ درصد) است. مجردها (۱۷.۸ درصد) بیش از متأهل‌ها (۱۳.۴) گفته‌اند که رغبتی به دریافت واکسن ندارند. عدم تمایل به دریافت واکسن در میان افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی ۱۵.۷ درصد و در بین افراد دارای تحصیلات دانشگاهی ۱۱.۳ درصد است. عدم تمایل به دریافت واکسن کرونا در بین افرادی که ساکن مراکز استان‌ها هستند، ۱۴.۷ درصد، شهرهای کوچکتر ۱۵.۱ درصد و روستاها ۱۲.۳ درصد است.

دلایل عدم تمایل به دریافت واکسن از سوی شهروندان

به گزارش روابط عمومی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، از کسانی که گفته‌اند تمایلی به دریافت واکسن ندارند، یک سوال باز پرسیده شد: "به چه دلیل تمایل به زدن واکسن ندارید؟" نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد، اعتماد نداشتن به واکسن‌های کرونا (۳۰.۱ درصد)؛ ترس از عواقب ناشی از تزریق واکسن (۲۹.۴ درصد)؛ مشکلات شخصی (۹.۴ درصد)؛ عدم احساس نیاز به واکسن (۶.۱ درصد)؛ مشکلات جسمی (۳.۶ درصد)؛ نداشتن وقت (۳.۶ درصد)؛ در دسترس نبودن واکسن مورد علاقه در کشور (۲.۲ درصد)؛ سایر دلایل مانند علتی ندارد، علاقه ندارم، دلایل شخصی و ... (۱۰.۱ درصد)، دلایل عدم تمایل به دریافت واکسن از سوی شهروندان را تشکیل می‌دهند.

 

چقدر واکسن باید تزریق کرد تا کرونا کنترل شود؟

یک اپیدمیولوژیست با بیان اینکه برای کنترل کرونا با واریانت های جدید حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد مصونیت در جامعه نیاز است، گفت: آنچه که می‌توان به طور دقیق اعلام کرد این است که احتمال بروز پیک مجدد بیماری تا زمانیکه واکسیناسیون قابل ملاحظه‌ای نداشته باشیم، وجود دارد.

دکتر مسعود یونسیان در گفت و گو با ایسنا، درباره میزان واکسنی که باید تزریق شود تا بتوان گفت که بیماری کرونا در کشور کنترل شده است، گفت: در ابتدا برای واریانت چینی بحث ۷۰ درصد مصونیت مطرح شده بود، اما با این واریانت‌های جدید به خصوص واریانت دلتا که اکنون در دنیا غالب شده است، حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد مصونیت می‌خواهیم. حال از آنجایی که واکسن‌ها به صورت ۱۰۰ درصد مصونیت ایجاد نمی‌کنند، بنابراین مقداری زود است که بخواهیم درباره بازگشت به شرایط عادی قضاوت کنیم. البته ابتلای افراد هم مصونیت ایجاد می‌کند. بنابراین افراد مبتلایی که بعد از بهبودی، واکسن دریافت کنند، مصونیت‌شان قوی‌تر می‌شود. با این حال باید بپذیریم که حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد مصونیت، به این معناست که همه جامعه باید مبتلا شده باشند یا اینکه همه جامعه باید واکسن بسیار موثری دریافت کرده باشند.

یونسیان همچنین گفت: به عنوان مثال در فرانسه بیش از ۸۰ درصد از افراد بالای ۷۰ سال واکسینه شده‌اند و هرچه سن پایین‌تر می‌آید، درصد واکسیناسیون کاهش پیدا می‌کند. با این وجود در افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله که در رده جوانان هستند، در این کشور ۵۰ درصد افراد واکسینه شده‌اند. بنابراین یک دامنه وجود دارد و ما در کشور هنوز با این میزان فاصله زیادی داریم.

احتمال بروز پیک جدید در پاییز؛ آری یا خیر؟

یونسیان در ادامه صحبت‌هایش درباره احتمال بروز پیک ششم در کشور در پاییز، گفت: در این زمینه نمی‌توان پیش‌بینی کرد. نمی‌دانم افرادی که بروز پیک در مهر ماه یا آبان ماه را مطرح می‌کنند، بر چه اساسی صحبت می‌کنند. باید اگر مبنایی دارند آن را اعلام کنند. آنچه که می‌توان به طور دقیق اعلام کرد این است که احتمال بروز پیک تا زمانیکه ما واکسیناسیون قابل ملاحظه‌ای نداشته باشیم، وجود دارد. در عین حال هرچقدر که جمعیت مسن و میانسال‌مان را واکسینه کرده باشیم، پیک‌های احتمالی بعدی شدت کمتری خواهد داشت و با سهولت بیشتری از آن عبور می‌کنیم.  

نظر معتبرترین مرجع بین‌المللی اطلاعات بهداشتی درباره تزریق دز بوستر

وی درباره وضعیت تزریق دز بوستر و میزان اثرگذاری آن، گفت: سازمان جهانی بهداشت به صورت شفاف موضع خود را در برابر دز بوستر اعلام کرده است. تاکید می‌کنم که سازمان جهانی بهداشت بزرگترین و معتبرترین مرجع بین‌المللی اطلاعات بهداشتی است که هیچگونه تعارض منافعی ندارد؛ به طوری که نه به ملیتی وابسته است و نه به صنعتی وابسته است و نه اصولا تعارض منافع را تحمل می‌کند. این سازمان اعلام کرده است که فقط در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند و شواهد نشان داده این افراد با دریافت دو دز واکسن ممکن است ایمنی کافی برایشان ایجاد نشود و دز سومی را نیاز داشته باشند، تزریق شود. بر این اساس در حال حاضر در سایر موارد نیاز به تزریق دز بوستر یا یادآور وجود ندارد.

یونسیان ادامه داد: حال منظور سازمان جهانی بهداشت از بیان این موضع این است که تا زمانیکه تمام جمعیت نیازمند واکسن دو دزشان را دریافت نکنند، اولا اخلاقی نیست، دوما مطالعات کافی درباره اثربخشی و عوارض احتمالی سه دز واکسن نداریم و سوما واکسن کافی را برای این کار نداریم. بنابراین حتی اگر قصدمان محافظت از پرسنل بهداشتی و درمانی کشور در برابر بیماری است، باید سعی کنیم حجم بار ورودی بیمار را کاهش دهیم، نه اینکه با تزریق دز سوم بخواهیم آنها را بیشتر مصون کنیم. زیرا بحث‌های مربوط به عدالت هم در این جا مطرح می‌شود. تجربه نشان داده که وقتی می‌خواهید به کادر بهداشت و درمان واکسن تزریق کنید، حجم انبوهی از افراد دیگر هم به صورت‌های مختلف وارد گود شده و واکسن به سمت آنها شیفت پیدا می‌کند و از افرادی که نیازمند واقعی این واکسن هستند، منحرف می‌شود.

وی تاکید کرد: بنابراین موضع سازمان جهانی بهداشت کاملا شفاف است و غیر از افرادی که نقص واضح سیستم ایمنی دارند، تا زمانیکه قسمت اعظم افراد جامعه یعنی همه کسانیکه واجد شرایط هستند، یعنی افراد بالای ۱۸ سال، واکسن نگیرند، تزریق دز سوم منطق ندارد. شعار دیگری که باید به آن توجه کنیم، این است که اگر می‌خواهید در برابر کرونا مصون باشید، همسایه‌تان هم باید به اندازه شما مصون باشد و بعد به فکر افزایش سطح مصونیت‌تان باشید. این شعار در سطح بین‌الملل هم موضوعیت دارد. کشورها فکر می‌کنند اگر مردم خودشان را سه دز واکسن بزنند، مصون می‌شوند، اما حواس‌شان به این نیست که نمی‌توانند درهای کشورشان را به روی سایر کشورها که این واکسن‌ها را نزدند، ببندند.

 

کاهش اثربخشی ۲۰ درصدی واکسن‌های کووید-۱۹ در برابر جهش جدید کرونا

ایسنا/ آخرین داده‌های تجربی ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش اثربخشی واکسن‌های کووید-۱۹ در برابر نوع جدید مو (Mu) را نشان می‌دهند که اولین بار در ژانویه ۲۰۲۱ در کلمبیا مشاهده و توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) به‌عنوان یک نوع قابل توجه شناخته شد.

به نقل از نیوز، امین سلیم، ویروس‌شناس تونسی گفت: «فرار ایمنی این نوع به کاهش میزان محافظت منجر شده است و اشاره کرد که تجویز دو دوز واکسن به میزان محافظت از ۸۰ تا ۹۰ درصد در برابر نوع مو ۶۰ تا ۷۰ درصد است.»

طبق گفته WHO این نوع می‌تواند در برابر آنتی‌بادی‌های واکسن یا عفونت قبلی مقاوم‌تر باشد.

این ویروس‌شناس تصریح کرد: جهش مو بر همه گروه‌های سنی تاثیر می‌گذارد و علائم مشابهی با انواع قبلی دارد. شدت آن از فردی به فرد دیگر بر اساس شرایط سلامتی (بیماری‌های مزمن، سن و غیره) متفاوت است.

سلیم اظهار کرد: نیاز به احتیاط بیشتر و نظارت بر مرزهای زمینی، هوایی و دریایی است زیرا ساختار ژنتیکی این نوع شناخته شده است و می‌توان آن را شناسایی کرد و خواستار افزایش سرعت واکسیناسیون در کشورها شد.

سازمان بهداشت جهانی هشدار داد: اگرچه در حال حاضر شیوع جهانی نوع مو در میان موارد متوالی کووید-۱۹ زیر ۰.۱ درصد است اما شیوع آن در کلمبیا (۳۹درصد) و اکوادور (۱۳درصد) به‌طور مداوم افزایش یافته است.

 

فرد مبتلا به کووید در چه بازه زمانی دیگران را آلوده می‌کند؟

کووید ۱۹ بسیار مسری است و دوره دقیق زمانی که افراد مبتلا بیشترین سرایت ویروس را دارد هنوز نامشخص است اما در حال حاضر نتایج تحقیق جدید محققان دانشگاه بوستون ایالات‌متحده نشان می‌دهد افراد مبتلا به کووید ۱۹، ۲ روز قبل و سه روز پس از ظهور علائم بیشترین میزان ویروس را منتقل می‌کنند.

ایسنا به نقل از نیوز، نتایج این مطالعه نشان می‌دهد افراد مبتلا در صورت ابتلا به ویروس کرونا از یک مورد اولیه(اولین فرد آلوده در شیوع) که بدون علامت است، احتمالا بدون علامت خواهند بود.

دکتر لئوناردو مارتینز، استادیار اپیدمیولوژی، اظهار کرد: در مطالعات قبلی بار ویروسی به‌ عنوان یک روش غیرمستقیم انتقال مورد استفاده قرار می‌گرفت. ما می‌خواستیم دریابیم آیا نتایج مطالعات گذشته که نشان می‌دهد موارد ابتلا به کووید چند روز قبل و بعد از شروع علائم قابل انتقال است، می‌تواند با مشاهده موارد ثانویه در بین مخاطبین نزدیک تایید شود یا خیر.

این گروه ردیابی تماس را انجام داد و میزان انتقال  کووید ۱۹ را بین ۹۰۰۰ نفر از نزدیکان موارد اولیه که در استان ژجیانگ چین زندگی می‌کردند، بین ژانویه و آگوست ۲۰۲۰ مورد مطالعه قرار داد.

محققان «تماس نزدیک» را به‌ عنوان افرادی که با هم زندگی می‌کنند یا غذا می‌خورند مثل کارگران، افرادی که در معرض محیط بیمارستان فعالیت دارند یا در یک وسیله نقلیه حضور دارند، تعریف کردند. دانشمندان همچنین افراد مبتلا را برای حداقل ۹۰ روز پس از مثبت شدن آزمایش کووید ۱۹ ردیابی کردند تا بین موارد بدون علامت و قبل از علامت تمایز قائل شوند.

در بین مواردی که به‌ عنوان موارد اولیه شناخته شده‌اند، ۸۹ درصد علائم خفیف یا متوسط ‌را تجربه کردند؛ در حالی که ۱۱ درصد بدون علامت بودند. در این بررسی هیچ فردی علائم شدید نشان نداد. اعضای خانواده موارد اولیه علاوه بر مواردی که در بیش از یک مورد یا به مدت‌ طولانی در معرض موارد اولیه قرار گرفتند، میزان عفونت بیشتری نسبت به سایر تماس‌های نزدیک دیگر نشان دادند.

با این‌ حال بیش از همه این عوامل خطر بیشترین احتمال انتقال مربوط به «تماس‌های نزدیک» است که فرد به کووید ۱۹ از یک فرد آلوده اولیه مبتلا شود، زمانی که اندکی قبل یا بعد از این‌که فرد علائم قابل‌ توجهی را نشان داد با آن فرد برخورد کند.

دکتر مارتینز اظهار کرد: نتایج نشان می‌دهد که زمان قرار گرفتن در معرض علائم اولیه برای انتقال مهم است و این درک شواهد بیشتری را ارائه می‌دهد که آزمایش سریع و قرنطینه پس از بیمار شدن  گامی مهم برای کنترل همه‌گیری است.

افراد بدون علامت نسبت به افراد علامت‌دار ویروس کمتری را به دیگران منتقل می‌کنند. اگر ناقل علامتی شخص دیگری را آلوده کند، احتمال دارد که آن شخص خود علائم واضحی را تجربه کند.

دکتر مارتینز در پایان می گوید: این مطالعه بیشتر بر نیاز به واکسیناسیون تاکید می‌کند  که از شدت بیماری در افرادی که به کووید مبتلا می‌شوند، می‌کاهد.

نتایج این تحقیق در نشریه JAMA Internal Medicine منتشر شده است.

 

 

حضور ویروس کووید۱۹ در هوای کلینیک‌های دندان‌پزشکی

پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بررسی هوای کلینیک‌های دندان‌پزشکی، ویروس SARS-CoV-۲ را در ۳۶ درصد از نمونه‌ها شناسایی کردند.

به گزارش ایسنا، بررسی‌ها نشان داده که ویروس SARS-CoV-۲ که بیماری کووید-۱۹ را ایجاد می‌کند، می‌تواند از طریق ذرات و همچنین قطرات ریز (droplet) به افراد دیگر منتقل شود. به همین دلیل در محیط داخلی کلینیک‌های دندانپزشکی به دلیل شرایط خاصی که وجود دارد، پرسنل دندانپزشکی و بیماران ممکن است در معرض خطر ویروس کووید-۱۹ قرار گیرند.

به همین دلیل پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با انجام یک مطالعه هوای محیطی کلینیک‌های دندان‌پزشکی دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران را از نظر وجود RNA ویروس SARS-CoV-۲ بررسی کردند.

در این تحقیق ۳۶ نمونه هوا از کلینیک‌های دندان‌پزشکی شهر تهران جمع‌آوری شد و از نظر وجود ویروس مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی‌های این مطالعه نشان داد که در حدود ۳۶ درصد از نمونه‌ها ویروس بیماری کووید-۱۹ وجود دارد.در این مطالعه برای اولین بار حضور RNA ویروس SARS-CoV-2 در هوای محیطی کلینیک‌های دندان‌پزشکی گزارش شد.

نتایج این بررسی حاکی از این بود که بین اندازه محیط، میزان ذرات با اندازه ۲.۵ میکرون و کوچک‌تر در آن، تعداد افراد و تعداد یونیت‌های درمانی فعال در کلینیک با حضور RNA ویروس در هوای کلینی، ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: این نتایج زنگ هشداری را در رابطه با انتقال هوابرد ویروس SARS-CoV-۲ در اقدامات درمانی دهان و دندان به صدا در می‌آورد.

بر اساس یافته‌های به‌دست آمده؛ محققان توصیه می‌کنند که استراتژی‌های سخت‌گیرانه‌ای در کلینیک‌های دندان‌پزشکی، به منظور کاهش ریسک عفونت کارکنان کلینیک و بیماران پیاده‌سازی شود. بهبود شرایط تهویه و سیستم‌های موثر پاک‌سازی هوا، در کنار اقدامات کنترلی، حضور افراد و اشغال فضا توسط آن‌ها، باید در اولویت قرار گیرند.

نتایج این پروژه تحقیقاتی با عنوان «بررسی حضور ویروس کرونای جدید (SARS-CoV-2) در کلینیک‌های منتخب دندانپزشکی تابع دانشگاه‌های علوم پزشکی در شهر تهران» در پایگاه نتایج پژوهش‌های سلامت کشور منتشر شده و عباس شاهسونی و بهزاد هوشمند؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در انجام این طرح تحقیقاتی مشارکت داشتند.

نتایج به‌دست آمده از این طرح تحقیقاتی، به صورت مقاله علمی منتشر شده و از طریق لینک زیر قابل دسترسی است:

The detection of SARS-CoV-2 RNA in indoor air of dental clinics during the COVID-19 pandemic

 

توصیه هایی برای تجدید قوای بدن در بهبودیافتگان کرونا

همه افراد از این حقیقت آگاهی دارند که بیماری کووید-۱۹ موجب احساس ضعف و خستگی زیاد می شود و ممکن است در برخی بهبودیافتگان برای مدت زمان طولانی این ضعف ادامه پیدا کند و به بروز مشکلات دیگر منجر شود.

به گزارش ایسنا، سه دلیل عمده برای احساس ضعف و خستگی بعد از ابتلا به بیماری کووید-۱۹ وجود دارد که شامل عدم تغذیه مناسب، بار ویروسی و استرس وارد شده بر بدن می باشد.برای مقابله با این مشکل لازم است فرد با شرایط خود مدارا کرده و به نکات مراقبتی برای حفظ سلامت بدن بیشتر توجه داشته باشد.