مرکز فرماندهی و ستاد مدیریت بحران (اتاق بحران) شهر تهران
مقدمه
در حوزه مديريت بحران، برخورداری از مكانی مجهز و مستحكم كه شرايط و امكانات لازم جهت تشكيل ستاد و گردهمايی مديران ارشد، مديران و كــــارشـــنـاسان عمـــليـــاتی سازمان‌های مسئول و مرتبط با موضوع را داشته باشد ضروری است، چـرا كـه كـسب اطـلاعـات گسترده و مستند، تشريك مساعی و هماهنگی فراسازمانی و فرماندهی و هدايت متمركز عمليات توسط سازمان‌ها و نيروهای اجرايی از اصول مهم و اجتناب‌ناپذير در مديريت مخاطرات به شمار می‌آيد. مركز فرماندهی و ستاد مديريت بحران اين امكان را فراهم می‌سازد كه سامانه مديريت حادثه به سرعت فعال شده و از بروز عمليات اشتباه، دوباره‌كاری، اختلال و تراكم نيروهای حاضر در صحنه و هدر رفتن انرژی و توان عملياتی جلوگيری نمايد. ضمن آنكه مديران و فرماندهان تمامی سازمان‌ها و شركت‌های فعال در سامانه مديريت شهری در خواهند یافت که فعاليت تخصصی سازمان متبوعشان بايد هماهنگ با ساير سـازمـان‌ها و نـيروهـای عمـلياتی باشد و از يك فرماندهی و مديريت واحد پيروی گردد.
معرفی پروژه و اقدامات صورت گرفته:
ساختمان مركز فرماندهی و ستاد مديريت بحران در محوطه سازمان پيشگيری و مديريت بحران شهر تهران با حدود 2 هزار و 500 متر مربع زيربنا در سه طبقه شامل زيرزمين، همكف و طبقه اول احداث شده است و در آن بخش‌هايی چون : اتاق فرماندهی حادثه، اتاق كارشناسان عملياتی، فضای استقرار سامانه‌های الكترونيكی، مخابراتی، ماهواره‌ای و رايانه‌ای و فضای مناسب جهت استراحت، انبار لوازم و تجهيزات و ساير خدمات مورد نياز پيش‌بينی شده است.
ساختمان مركز فرماندهی و ستاد مديريت بحران شهر تهران در نوع خود كاملا منحصر به فرد بوده و بر اساس ماموريت پيش بينی شده برای آن، از ويژگی های خاصی در طرح و اجرا بهره می برد. اين ساختمان توان رويارويی با بزرگترين زمين لرزه های محتمل در حوزه زمين شناختی محل احداث خود را بدون ايجاد وقفه در عملكرد و كارايی داراست. در مكان يابی محل احداث اين مركز، شاخص هايی چون، دسترسی آسان به بزرگراه‌های ارتباطی، عدم مجاورت با ساختمان‌های بلند مرتبه و ... مد نظر قرار گرفته است تا از بالاترين كاركرد در هنگام بروز زلزله برخوردار باشد. افراد حاضر در اين ساختمان ميتوانند به مدت يك هفته بدون نياز به هيچگونه وابستگی به خارج از ساختمان به وظايف خود و زندگی در آن ادامه دهند. افزون بر آن، حجم گسترده ای از اطلاعات و ارتباطات متنوع، پايدار و موردنياز در هدايت و فرماندهی عمليات در اين مركز گردآوری و سامان يافته است.
مجموعه جزئيات و ظرايف در نظر گرفته شده در طرح و احداث اين مركز، آن را نه تنها در سطح كشور، بلكه در منطقه خاورميانه متمايز و ممتاز ساخته و جای مباهات دارد كه در فرآيند تكوين و توسعه آن، تنها از دانش و تجربه متخصصان ايرانی بهره گرفته شده است
ساختمان مركز فرماندهی و ستاد مديريت بحران كاملاً منحصربفرد بوده و بر اساس مأموريت پيش‌بينی شده براي اين مركز، تمهيدات ويژه‌ای در طراحی و اجرای آن منظور گرديده است كه از آن جمله می‌توان به موارد ذيل اشاره نمود :
- طرح لرزه ای
- خدمات دهی بی وقفه در زلزله های با بيشينه بزرگای محتمل در منطقه
- پيش‌بينی رفتار الاستيك سازه در زلزله با احتمال وقوع دو درصد در پنجاه سال (دوره بازگشت 2475 سال)
- خودکفایی مجموعه
- پيش بينی منابع آب اضطراری و نيز آب چاه و تصفيه اوليه
- پيش بينی برق اضطراری (دو دستگاه ديزل ژنراتور با ظرفيت كامل)
- پيش‌بينی UPS با ميزان باطری كافی جهت برق دهی بدون قطعی
- پيش‌بينی مخزن سوخت اضطراری
- حداکثر ایمنی در مقابل حریق
- اجرای پوشش ضدحريق روی اسكلت سازه
- استفاده از سيم و كابل های نسوز
- بكارگيری درب های ضد حريق
- دارای سيستم اعلام خودكارحريق
- سیستم ارتباطی درون و برون سازمانی
- بكارگيری سيستم ارتباطی ديجيتال (VOIP)
- دوربين‌های مدار بسته و سيستم كنترل تردد
- بستر ارتباطی چند لايه (MPLS، فيبر نوری، ماهواره، راديو)
- سیستم پشتیبانی تصمیم مدیریت بحران
- ارتباط صوتی، تصويری و اطلاعاتی با ستادهای مديريت بحران مناطق 22گانه شهرداری و سازمان‌های كليدی عضو ستاد
- سامانه تخمين و ارزيابی خسارت
- اتصال به دوربين‌های پايشی و نظارتی در سطح شهر
- اتصال به سامانه‌های پيش‌بينی حوادث نظير سامانه پيش‌بينی و هشدار جوی و سامانه هشدار سيل
- سامانه هشدار و اطلاع‌رسانی عمومی در سطح شهر
- سامانه مديريت و عمليات
پروژه های مرتبط
تجهيز سيستم صوتی و تصويری،شبكه،دكوراتيو،پارتيشن‌بندی و مبلمان داخلی مركز فرماندهی و ستاد مديريت بحران
همزمان با تكميل عمليات ساخت ساختمان اين مركز، پروژه تجهيز آن نيز آغاز گرديد. اين پروژه شامل تجهيز سيستم صوتی و تصويری، شبكه، دكوراتيو، پارتيشن‌بندی و همچنين مبلمان داخلی ساختمان می‌باشد
مقاوم‌سازی لرزه‌ای تأسيسات و اجزای غيرسازه‌ای ساختمان مركز فرماندهی و ستاد مديريت بحران شهر تهران
با توجه به سطح عملكرد مورد انتظار از اين مركز - كه بايد تحت هر شرايطی قابليت خدمت رسانی بی وقفه خود را حفظ نمايد - بديهی است كه هم سازه ساختمان و هم تأسيسات و اجزای غيرسازه‌ای آن در هنگام وقوع بحران به ويژه زلزله بتواند بدون وارد شدن خسارت، در حالت سطح عملكرد مورد انتظار باقی بماند.
با توجه به اين كه تمهيدات ويژه‌ای در طراحی و اجرای سازه ساختمان پيش‌بينی گرديده است و سطح عملكرد خدمات‌دهی بی‌وقفه در زلزله‌های با بيشينه بزرگای محتمل در منطقه تأمين گرديده است، پس لازم بود تا از عملكرد بی‌وقفه تجهيزات، تأسيسات و اجزای غيرسازه‌ای ساختمان نيز در حين و پس از وقوع زلزله اطمينان حاصل آيد. به همين منظور پروژه مطالعات مقاوم‌سازی لرزه‌ای تأسيسات و اجزای غيرسازه‌ای ساختمان اين مركز نيز در دست انجام قرار گرفت.