واحد پرتال: هزار و 500 مدیر از مدارس سراسر پایتخت صبح روز شنبه 28 دی ماه در سالن همایش های برج میلاد تهران گرد هم آمدند تا گام دوم طرح مدرسه آماده را آغاز کنند.

در این همایش که با هدف اطلاع رسانی و ارائه گزارش اقدامات 4 سال گذشته به مدیران مدارس و نیز همراهی و تعامل بیشتر آموزش و پرورش برای اجرای گام دوم طرح برگزار شد، محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش، پیروز حناچی شهردار تهران، محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران، رضا کرمی محمدی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران، غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، پروانه مافی رئیس کمیسیون درآمدهای پایدار شهرداری ها در مجلس شورای اسلامی، مهدی داوری مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، شهربانو امانی عضو شورای شهر تهران، به اتفاق جمعی از شهرداران از مناطق مختلف تهران و مدیران و کارشناسانی از آموزش و پرورش حضور داشتند.

پیش از این و در گام اول طرح مدرسه آماده، بخش هايي از مراحل 14 گانه این طرح در 2 هزار و 888 مدرسه شهر تهران اجرا شد و بنا است در گام دوم در سه محور برگزاري رويدادهای دانش آموزي در مدارس با هدف توسعه آموزش ها به خانواده دانش آموزان، تجهيز مدارس به اقلام امداد و نجات و اجراي برنامه كاهش خطرپذيري مدارس اجرا شود.

اگر مدارس استاندارد داشتیم

در حاشیه این گردهمایی با تعدادی از مدیران درباره طرح مدرسه آماده و مزایا و مشکلات پیش روی طرح گفت و گو کردیم و نظراتشان را پرسیدیم. نبود فضای استاندارد و بافت فرسود ساختمان مدارس، عمده مشکلی بود که این مدیران به عنوان مانع جدی در مسیر پیشبرد طرح مدرسه آماده عنوان کردند. این البته همان نکته و دغدغه ای بود که محسن هاشمی رئیس شورای شهر نیز در سخنان خود بر آن تاکیدکرد: «مدرسه‌ای که با یک توفان و یا زلزله می‌ریزد، دانش‌آموزی نمی‌ماند که بخواهد از اپلیکیشن مدرسه آماده استفاده کند.»

مدیر یکی از مدارس ابتدایی که در مرکز تهران قرار دارد در پاسخ به اینکه اجرای این طرح چقدر به ایمن شدن مدرسه کمک کرده است می گوید: «زمانی می توانیم مدرسه آماده در برابر خطرات و حوادث داشته باشیم که مکان مدرسه استاندارد باشد. مدرسه ای که قبل از بهره برداری به عنوان مکان آموزشی، خانه بوده و فضا و ظرفیت مناسبی برای تعداد زیادی جمعیت ندارد با یک طرح ایمن نمی شود. بسیاری از مدارس ما تنها نام مدرسه دارند اما رسما محل نگهداری از دانش آموزان هست و امکانات یک مدرسه به معنای واقعی کلمه را ندارد. اقدامات صورت گرفته برای اجرای طرح مناسب است اینکه برای مدیران کلاس های آموزشی در مناطق برگزار شد و در داخل مدارس کادر مدرسه  و دانش آموزان با مخاطرات و نحوه مواجه با آن آشنا شدند اتفاق مثبتی است اما وقتی شرایط این ایمن شدن وجود ندارد چگونه می توان طرح را به درستی پیش برد. مسلم است که با این توصیف بسیاری از جنبه های طرح انجام نمی شود. به نظر من ابتدا مدارس استاندارد شود بعد کارهای ایمن سازی آن برای مقابله با حوادث در دستور کار قرار بگیرد.»

مدیر مدرسه ای در شرق تهران که 230 دانش آموز دوره ابتدایی مقطع اول در آن درس می خوانند درباره نحوه اجرای طرح در مدارس می گوید: «از آتش نشانی، شهرداری و سازمان نوسازی می آیند و عیب یابی می کنند اما هیچ مکانی نیست تا جایگزین مدرسه شود ایرادهای تخصصی وارد است و چون این فضا وجود ندارد هیچ کاری پیش نمی رود و طرح به هدف نهایی نمی رسد. با راه پله های غیراستاندارد، پاگرد کوچک پله ها، راه روهای تنگ، نبود درب دوم و پله اضطراری و  فضای غیراستاندارد کلاس ها در بحران کار خاصی نمی توان کرد. شاید نیمی از مدارس منطقه ما این مشکلات را داشته باشند آن مدارسی هم که از اول با کاربری آموزشی و مدرسه احداث شده اند بسیار فرسوده شده اند. هیچ برنامه ای صددرصد نیست اما اگر مدارس استاندارد لازم را داشته باشند این طرح برای آمادگی مسئولان و دانش آموزان در برابر حوادث حتما جوابگو است.»

طرح مدرسه آماده واحد درسی شود

مدیر یکی از مدارس متوسطه غرب تهران نیز در پاسخ به سوال ما که اجرای طرح برای آشنایی با مخاطرات در بحران ها چقدر در میان مسئولان مدرسه و دانش آموزان موثر بوده، می گوید: «از این جهت که باعث شد مدیران و معلمان یک دوره آموزشی ضمن خدمت بگذرانند و با حوادثی که امکان اتفاق آن در مدارس زیاد است آشنا شوند خیلی مفید و موثر است. چقدر خوب می شد اگر این طرح در نوسازی مدارس انجام می شد متاسفانه می بینیم در مدارسی که هم اکنون هم ساخته می شود هیچ ایمنی در نظر گرفته نمی شود. شاید در منطقه ای که مدرسه ما در آن قرار دارد یک یا دو مدرسه وجود داشته باشد که امکانات اطفای حریق از جمله شلنگ آتش نشانی وجود داشته باشد.»

او در پاسخ به این سوال که طرح چقدر به عیب یابی مدارس و کمبودها کمک کرد می گوید: «طرح از این جهت بسیار موثر بود اما مشکل چگونگی آموزش به دانش آموزان است. مدیریت بحران و رهبری در بحران مهم ترین مسئله است که هنوز راه زیادی برای رسیدن به آن وجود دارد. عملا ساعت آموزش بچه ها امکان آموزش موضوع دیگری را برایشان باقی نمی گذارد. دانش آموزان فقط یک روز مانور زلزله دارند، برخی مباحث اجباری نیست و به صورت داوطلبانه است اگر این بخش به عنوان یک واحد درسی در نظر گرفته شود بیشتر کمک کننده خواهد بود.»

طرح کم و کسری مدرسه را به ما نشان داد

مدیر مدرسه ای دخترانه در جنوب تهران که 56 سال قدمت دارد از زاویه ای دیگر به موضوع نگاه می کند و نیمه پر لیوان را توصیف می کند. او به اثرات مثبت این طرح اشاره می کند و می گوید: «همین آگاهی و همین گام شهرداری تهران در حساس سازی ذهن مدیران خودش باعث پیشبرد بحث ایمنی می شود شاید اجرایی شدن تمامی اهداف این طرح زمان ببرد اما در نهایت نتیجه خوبی خواهد داشت. آگاهی باعث می شود کم و کسری که در این زمینه داریم را بیابیم و در طول زمان کیفیت را بهبود ببخشیم. خیلی وقت ها کمبودها را متوجه نیستیم اما با آموزشی که ما به عنوان کادر مدرسه و دانش آموزان و والدینشان می بینیم، شاید به ظاهر ساده باشد اما سبب جلوگیری از آسیب ها و صدمات می شود. اگر بخواهم منصفانه بگویم از زمانی که طرح مطرح شد تمام عوامل دخیل به خوبی کار خود را اجرا کردند باری به هر جهت و نمایشی نبود زمان زیادی طول کشید فقط برنامه ریزی و هماهنگی نهادهای دخیل در طرح در مدرسه ما حدود یک ماه زمان برد. بعد از آن آموزش های تئوری شروع شد تا مدرسه برای مقابله با خطرات آماده شود. اما این کافی نیست و زمان می برد به ویژه اینکه بیشتر مدارس قدیمی هستند  اینکه بگوییم بافت مدارس فرسوده است و هیچ کاری نکنیم شایسته نیست مهم این است که از حداقل امکانات حداکثر استفاده را ببریم.»

نمایشگاه دستاوردهای  مدیریت بحران

همچنین در حاشیه این گردهمایی نمایشگاهی از طرح و دستاوردهای سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران برای آشنایی مخاطبان برپا شد.

در یکی از این غرفه ها کارکرد نرم افزار شهر آماده (آمادگی در برابر حوادث طبیعی) و روش نصب این برنامه در تلفن همراه برای بازدیدکنندگان تشریح شد. در غرفه دیگری نقشه راه کاهش خطرپذیری سیلاب شهر تهران کنترل سیل پیش از ورود به خیابان، به نمایش گذاشته و عملکرد آن برای پرسش کنندگان شرح داده شد.

در دیگر غرفه ها سامانه هشدار سریع زمین لرزه، نقشه ایستگاه های شتاب نگاری سامانه تخمین خسارت زلزله، سند مخاطرات غیرسازه ای مدرسه، سیستم الکترونیکی قطع اتوماتیک گاز حساس به امواج زلزله، بوسنج دستی و کتاب ها و جزوات طرح جامع همگانی مدیریت بحران، برای دعوت شدگان به نمایش درآمد و به پرسش های آنان پاسخ داده شد.