كلان شهر تهران با بيش از ده ميليون نفر جمعيت به لحاظ وجود گسلهاي اصلي وفرعي متعدد در مناطق شمالي و جنوبي شهر ،بافتهاي فرسوده ، معابر غيراستاندارد ،تاسيسات ناايمن ، تراكم جمعيتي وساختماني انبوه داراي ظرفيتهاي خطرپذيري بالايي می باشد ، این درحالیست که به منظور پیشگیری و مقابله با بحران در اين كلان شهر 86 نهاد وسازمان داراي مسئوليت بوده ، ضرورت انجام كاركرد گروهی در مواجهه با حوادث و بلاياي طبيعي ، لزوم تعريف مدیریت دانش با جهت بهره گیری از اطلاعات در تصمیم گیری های مدیریتی و وحدت فرماندهی را به عنوان عنصر کلیدی موفقیت در مواجهه با رویدادها و حوادث گذشته فراهم خواهد نمود.
سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران به عنوان یک سازمان دانش محور ، متشکل از افراد متخصص و رهبران هماهنگ کننده قوانین و رویه های مختلف می باشدکه نقش مهمی در ستاد مدیریت بحران دارند .
بر این اساس ضروری می باشد نگهداشت دانش کاربردی سازمان براساس ملاحظات ذیل انجام پذیرد:
بهکارگیری مکانیزمهایی جهت شناسایی، خلق، تسهیم و کاربرد دانش
حفظ دانش و مهارتهای قابل مستندسازی نیروهای قدیمی و در حال بازنشستگی
ارتقای سطح عملکرد مجموعه از طریق توسعه نظام مدیریت دانش مبتنی بر ملاحظات زیر:
خلق و تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده
بهبود یادگیری سازمانی پرسنل از طریق تسهیم دانش کاربردی
ارتقای سطح عملکردی پرسنل از طریق کاربرد دانش آشکار و مدون در حوزههای کاری سازمان
عدم نیاز به آموزشهای چندباره از طریق بهکارگیری مجدد دانش سازمانی
بیشینهسازی ارزش سرمایههای فکری سازمان و توانمندی مدیریت سرمایههای فکری
چشم انداز
به طور خلاصه، چشم انداز استقرار نظام جامع مدیریت دانش در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران عبارت خواهد بود از:
استقرار نظام جامع مدیریت دانش، شناسایی روندها و روابط منطقی و علت و معلولی رخدادها و استخراج بهترین راهکارهای مقابله در برابر حوادث می باشد. ساماندهی همسو، همگام و همزمان مدیران، مسئولین، کارشناسان و امدادگران در قبل ، حین و بعد از بحران از یک سو و ارتباط منطقی رخدادهای وابسته در راستای ارائه بهترین و منطقی ترین تصمیم گیری عملیاتی برای تصمیم گیران از سوی دیگر از جمله نتایج مهم مدیریت دانش در این سازمان است.
ایجاد پایگاه جامع و به هنگام دانش ، جهت تامین دسترسی لحظه ای کلیه بهره برداران مجاز و همچنین واکاوی و استخراج دانش از منابع عظیم داده های اطلاعاتی و آشکارسازی اطلاعات ضمنی و در نهایت ایجاد زمینه برقراری مدیریت مدرن با استفاده از راه کارهای مدیریت دانش در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران
اثراتی که از تحقق چشم انداز فوق حاصل خواهد آمد، عبارتند از :
مدیریت دانش به سازمان یاری می کند که اطلاعات مهم را بیابد ، گزینش ، سازماندهی و منتشر کند .
مدیریت دانش تخصصی است که برای فعالیت هایی چون حل مشکلات ، آموختن پویا، برنامه ریزی راهبردی و تصمیم گیری ضروری است.
مدیریت دانش ساختاری استاندارد به اطلاعات مورد نیاز در مواقع بحرانی ارائه خواهد داد که باعث می شود رهبران و مسئولان به دانش لازم در زمان و مکان مورد نیاز برای مقابله با بحران استفاده نمایند.
مدیریت دانش توليد، نشر، تبادل و بكارگيري دانش در بين كاركنان سازمان را بهوسيله روشهاي مختلف، اندازهگيري و مورد ارزيابي قرار می دهد ، تا از اين طريق بتوانیم راهكارهاي نيل به اهداف سازماني را كسب كنیم.
ايجاد ساختاري است ،كه دانش ضمني را به دانش صريح قابل انتقال به ديگران تبديل می کند.
بهره برداری از دانش سازمان، در فرایندهای سازمانی، ارتقاء بهره وری و کیفیت خدمات را امکان پذیر می نماید.
مدیریت دانش با رویکرد سیستماتیک خلق ، دریافت ، سازماندهی ، دستیابی و استفاده از دانش و آموخته در سازمان
اهداف
ایجاد بستری مناسب برای تسهيم تجارب، آموخته ها در زمان مناسب به فرد مناسب
ایجاد نقشه دانش برای دانستن آنکه در سازمان مدیریت بحران "چه کسی چه چیزی می داند، چه کاری انجام می دهد و در کجا قرار دارد"
جلوگیری از خرید دانش های موجود و تکراری از داخل و خارج و جلوگيری از بروز خطا و اشتباهات مجدد
ایجاد بسته های دانش ارزشمند از انجام پروژه های سازمانی
ابقاء و جلو گیری از خروج دانش پیش از اینکه متخصصان از سازمان بروند یا بازنشسته شوند؛
شناسایی و توسعه توانمندیها و قابليتهای افراد دانشی سازمان
بازیابی سریعتر اطلاعات و کیفیت بهتر اطلاعات
کاهش نسخهبرداری و تکرار مثل «یک نسخه از واقعیت»؛
صرفهجویی یا آزادسازی زمان افراد حرفهای پرمشغله؛
دسترسی به آخرین تفکر و رایجترین دانش در سازمان
صرفهجویی هم در زمان افراد و هم در پردازش اطلاعات.
تصمیم گیری دقیق و صحیح در زمان مناسب
افزایش اثربخشی فرایندها
کاهش هزینه ، بهبود ، بهبود تصمیم گیری ، انعطاف پذیری بیشتر ، کاهش بار کاری ، افزایش بهره وری، بهبود انگیزه کارکنان
تعاریف
تعریف مدیریت دانش : مدیریت دانش، مدیریت دانایی یا مدیریت اندوختههای علمی و تجربی (به انگلیسی: Knowledge management - KM) به معنای در دسترس قرار دادن نظاممند اطلاعات و اندوختههای علمی و تجربی است، به گونهای که به هنگام نیاز در اختیار افرادی که نیازمند آنها هستند، قرار گیرند تا آنها بتوانند کار روزمره خود را با بازدهی بیشتر و موثرتر انجام دهند. مدیریت دانش شامل یک سری استراتژی و راهکار برای شناسایی، ایجاد، نمایندگی، پخش و تطبیق بینشها و تجارب در سازمان میباشد.
دانش تجربی : دانش تجربه و آموختهای است كه در جریان فعاليتهای سازمان توسط افراد كسب ميشوند و دانستن، بکارگيری و ارائه آن توسط همکاران موجب بهبود عملکرد، افزایش كيفيت و كاهش هزینه های سازمان و خلق ارزش افزوده برای ذینفعان سازمان ميگردد.
دانش در سازمان مدیریت بحران
دانش سازمان مدیریت بحران می تواند به صورتهای مختلف باشد که نیاز به بررسی و مطالعه دقیق دارد که به برخی از آنها جهت نشان دادن اهمیت موضوع در ذیل اشاره می شود:
دانش پروژه: شامل دانش پروژه های راه اندازی شده و نحوه کاربرد آنها است. دانش خود پروژه ، دانش نحوه انجام پروژه به معنی بهترین و مقرون به صرفه ترین روش انجام پروژه می باشد که این نوع دانش ، ساخت یافته و درون سازمان می باشد.
دانش متخصصان یا خبرگان مدیریت بحران: دانش افراد فعال در سازمان که باعث شکل گیری پروژه ها و خدمات سازمان و عملیات های حین بحران می شوند. که بیشترین فعالیت سازمان در مدیریت دانش، استخراج، مستند سازی و قابل استفاده مجدد نمودن این نوع دانش است.
انواع دانش خبرگان سازمان مدیریت بحران شهر تهران
درس آموخته ها ، تجارب اقتباسی ، ایده ها ، خرد ها ، نکته ها و ....
دانش رهبری: شامل تمام قوانین و فرآیندها و ابزارهای مدیریت بحران برای رسیدن به اهداف سازمان است. این نوع دانش یک دانش درونی است که معمولا توسط افراد سطح اول سازمان تعیین می گردند.
دانش محیطی: این نوع دانش شامل برداشت هایی است که از یک محیط می توان داشت. این نوع دانش به سختی به شکلی خارجی مشاهده می شود و عموما دانش درونی است.
دانش اجتماعی: تصویری که از سازمان و یا مجموعه در اذهان شکل می گیرد، دانش اجتماعی است. البته این بخش به بررسی زیادی نیاز دارد که بتوان دانشی که از کلان شهر تهران ، مردم و نحوه عملکرد و رفتاری مردم و یا سازمانهای تخصصی و امدادی در حین بحران دیده می شود را که می تواند به صورت صریح یا ضمنی موجود باشد را شناسایی کرد.