آشنایی با برخی از بیماری‌های فراگیر انسانی

ویروس کووید-19 (کرونا):

پاندمی کووید-19 یکی از شدیدترین و پیچیده‌ترین چالش‌های حال حاضر سلامت بشر است که در سال 2019 از استان ووهان کشور چین آغاز شده و در مدت کوتاهی پس از شروع، سراسر کشورهای جهان، از جمله کشورمان؛ ایران را درگیر نمود.

در صورت ابتلا در خانه بمانید؛

فاصله 5/1 متری با افراد را رعایت کنید؛

دستان خود را مرتب بشوئید؛

از دست‌زدن به بینی؛ چشم‌ها و دهان اکیداً خودداری کنید؛

در صورت داشتن علائم تنفسی (سرفه؛ لرز یا گلودرد؛ تب‌دار یا بدون تب) و بدون تنگی نفس استراحت کنید و در قرنطینه خانگی بمانید؛

در صورت داشتن علائم تنفسی (سرفه؛ لرز یا گلودرد؛ تب‌دار یا بدون تب) به همراه تنگی نفس ضمن استفاده از ماسک جهت ویزیت پزشک به یکی از مراکز خدمات جامع سلامت؛ کلینیک‌های ویژه یا بیمارستان مراجعه نمائید.

پشه آئدس:

بیماری‌های منتقله توسط حشرات، حدود 17 درصد بیماری های عفونی دنیا را شامل می شوند. بیماری دانگ، زیکا و چیکونگونیا از طریق گزش پشه‌های آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس انتقال می‌یابند. میزان بروز بیماری دانگ در سال‌ها و دهه‌های اخیر به طور قابل توجه‌ای افزایش یافته است. به نحوی که موارد این بیماری ظرف 50 سال گذشته 30 برابر شده است و اکنون هر ساله 50 تا 100 میلیون عفونت تب دانگ در جهان رخ می‌دهد.

تقریبا نیمی از مردم جهان یعنی جمعیت بیش از 9 / 3 میلیارد نفر در معرض ابتلا به بیماری دانگ قرار دارند. بیش از 75 درصد افراد در معرض خطر در منطقه آسیا و غرب اقیانوس آرام زندگی می‌کنند. همه‌گیری‌های بیماری دانگ به طور معمول در فصول بارانی و گرم رخ می‌دهد. ویروس دانگ؛ چهار زیرگونه دارد و این بدان معنا است که امکان دارد فردی 4 بار به ویروس آلوده شود. افزایش ابتلا به تب دانگی در ایران و سایر کشورها به خصوص کشورهای گرمسیری و حاشیه خلیج فارس، ضرورت افزایش آگاهی در باره علایم این بیماری و راه‌های مقابله با آن را افزایش داده است.

پشه آئدس:

یکی از انواع پشه آئدس با نام آئدس آلبوپیکتوس که سیاه‌رنگ و راه‌راه معروف به  ببر آسیایی است. شبیه پشه‌های معمولی با لکه‌های سفید روی پاها و بدن است که می‌تواند ویروس تب دانگ را منتقل کند؛

بیشتر در طول روز، انسان را می‌گزد بویژه پس از طلوع آفتاب و قبل از غروب؛

تخمگذاری و تکثیر در آب‌های راکد (آب کم) مثل ظروف زیر گلدان‌ها، داخل لاستیک و ....

بیماری از انسان به انسان منتقل نمی‌شود، بیماری فقط با گزش پشه آلوده منتقل می‌شود.

تب دانگ:

یک بیماری ویروسی است؛

توسط پشه آئدس اجیپتی به انسان منتقل می‌شود؛

در مناطق استوایی، جنوب شرقی آسیا، آمریکای جنوبی و آفریقا (مناطق گرمسیری)دیده می‌شود؛

توسط مسافران یا حمل و نقل کالا نیز به سایر کشورها گسترش می‌یابد؛

هیچ‌گونه واکسنی وجود ندارد؛

نزدیک به 80درصد از بیماران مبتلا به ویروس تب دانگی هیچ‌گونه نشانه‌ای ندارند یا نشانه خفیفی مانند تب ملایم دارند؛

نشانه‌های بیماری 3تا14 روز بعد از ورود ویروس به بدن فرد ظاهر می‌شود.

راه انتقال بیماری دنگی:

تب دنگی از طریق نیش پشه ماده آئدس پخش می‌شود؛

پشه زمانی آلوده می‌شود که از خون فرد آلوده به ویروس خونخواری کند و پس از حدود یک هفته، پشه می‌تواند ویروس را در حالی که یک فرد سالم را نیش می‌زند، منتقل کند؛

آئدس ترجیح می‌دهد بیش از یک نفر را در طول دوره تغذیه نیش بزند.

فرد مبتلا به تب دنگی، می‌تواند پشه‌های دیگر را نیز آلوده کند.

علائم تب دانگی:

عادی:

تب؛

سردرد شدید؛

بی‌اشتهایی و استفراغ؛

دردهای عضلانی (درد مفاصل، استخوان‌ها و عضلات)؛

درد پشت چشم؛

کسالت و بی‌حالی غیرطبیعی،

تب، برخی موارد خارش و بثورات پوستی.

شدید:

کاهش سریع پلاکت‌های خون؛

استفراغ مکرر؛

درد شدید شکم؛

علائم شوک به دلیل کم آبی بدن؛

افزایش غلظت خون؛

افت شدید فشارخون؛

خونریزی از بینی و دهان؛

اختلال در تنفس.

نیش این پشه اگر آلوده باشد می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی از جمله "تب دنگی"، "تب زرد"، "تب زیکا" و "چیکونگونیا" باشد.

مکان مناسب رشد و تخم‌گذاری پشه آئدس:

ظروفی که در آنها آب جمع می‌شود؛

ظرف آب پرندگان؛

زیر گلدانی؛

لاستیک‌های بلااستفاده رها شده.

راه‌های پیشگیری از تب دنگی:

استفاده از اسپری و مواد دورکننده حشرات خصوصاً برای کودکان، افراد مسن و خانم‌های باردار؛

استفاده از لباس‌های کاملاً پوشیده با رنگ روشن؛

حضور کمتر در فضای باز به ویژه هنگام طلوع و غروب؛

جلوگیری از تجمع آب در زیر کولر؛

عدم نگهداری گیاهانی مثل لاکی بامبو؛

استفاده از توری برای در و پنجره‌ها؛

شستشو و ضدعفونی کردن سطل‌های زباله؛

استفاده از پشه‌بند برای افراد مبتلا به ویروس؛

تمیزکردن روزانه زیرگلدانی‌ها، ظرف آب و غذای پرنده‌ها و ...؛

از بین بردن زباله‌هایی که امکان جمع‌شدن آب در آن‌ها وجود دارد مانند بطری‌ها، کنسروها، ظروف پلاستیکی و لاستیک‌های فرسوده؛

پرهیز ار مسافرت‌های غیر ضروری مخصوصاً خانم‌های باردار به مناطق گرمسیری و شرجی (خطر میکروسفالی).

درمان تب دنگی:

استراحت کافی؛

مصرف مایعات فراوان؛

استفاده از داروهای مسکن مانند استامینوفن؛

برای پیشگیری از انتقال بیماری به پشه و سپس به دیگران، بیماران در پشه‌بند استراحت کنند؛

برای تسکین درد از مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین، ژلوفن، نوافن، دیکلوفناک، ناپروکسن، مفنامیک اسید خودداری شود چون در این بیماری باعث خونریزی می‌شود.

در موارد حاد

 حتماً به پزشک مراجعه کنید.