تصور کنین آسمون پر از ابرهای سیاه شده بارون شدیدی میباره یا در معرض سیلاب قرار بگیرین...
حالا از خودتون بپرسین
- چقدر برای مقابله با سیل آماده‌این؟
- مخاطرات سیل رو می‌شناسید و براشون فکری کردین؟
رﺧﺪادﻫﺎى ﻃﺒﯿﻌﻰ (اﻋﻢ از زﻟﺰﻟﻪ، ﺳﯿﻞ، رﻋﺪ و ﺑﺮق و ﻃﻮﻓﺎن) و ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺗﺤﻮﻻﺗﻰ کﻪ پس از آن ایجاد ﻣـﻰﺷـﻮد، از ﺑﺪو پیدایش کره زﻣﯿﻦ ﺗﺎکنون ﺳﯿﺮى ﻣﺪاوم داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؛ پدﯾﺪه ﺳﯿﻞ یکی از روﯾﺪادﻫﺎي ﺟﺪي آب و ﻫﻮایی و از ﺟﺪيﺗﺮﯾﻦ ﺑﻼﯾﺎي طبیعی اﺳﺖکه ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي را ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻗﺮار می‌دﻫﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦکه ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ کشور اﯾﺮان در ردﯾﻒ ﻣﻨﺎﻃﻖ خشک و ﻧﯿﻤﻪ خشک ﻗـﺮار دارد، اﻣـﺎ ﻫﻤـﻮاره در ﻣﻌـﺮض ﺧﻄﺮات ﺳﯿﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﻮده اﺳﺖ. از این رو، براساس جغرافیای طبیعی کشورمان به ویژه شهر تهران بهنوان پایتخت و یکی از کلانشهرهای ایران در برخی موارد، اثرات سوء ناشی از وقوع سیل، کمتر از زلزله نبوده و عدم توجه به آن می‌تواند خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری را بر جای گذارد. لذا در ذیل به معرفی اقدامات فردی در قبل، حین و پس از وقوع در این زمینه جهت آمادگی بیشتر، تاب‌آوری و کاهش خسارات پرداخته می‌شود.
سیل:
سرریزکردن یا طغیان آب به زمین‌هایی که در حالت عادی خشک‌اند و معمولاً در هنگام بارندگی سنگین؛ هجوم امواج دریاچه‌ها؛ دریاها و اقیانوس‌ها به ساحل؛ ذوب سریع برف‌ها یا تخریب سدها یا سیل‌بندها روی می‌دهد.
سیل میدان تجریش در تهران:
با اینکه حافظه تاریخی مردم ایران، سیل‌های شمال کشور را فاجعه‌بارترین سیل‌های ایران قلمداد می‌کنند اما سیل میدان تجریش تهران در سال 1366، دومین سیل مخرب کشور از نظر تلفات انسانی لقب گرفته است. ۴ مرداد ۱۳۶۶ ساعت یک بعدازظهر، بر اثر بارش شدید باران و جاری‌شدن سیلاب در دره‌های دربند و گلابدره، در شمال تهران رخ داد. اما آنچه خسارات سیل را تشدید کرد شکسته شدن سد دیگری بود که روی رودخانه گلابدره ساخته شده بود. ناگهان حجم عظیمی از آب روانه میدان تجریش و خیابان شریعتی و مناطق اطراف شد. شدت رگبار باران به گونه‌ای بود که در مدت ۱۰۷ دقیقه ۲۸ میلیمتر بارش ثبت شد.
در مدت کوتاهی سیلاب عظیمی از رودخانه گلابدره به حرکت درآمد و در مسیر خود سد ساخته‌شده را تخریب و صدها تن گل‌ولای و سنگ را در مسیر رودخانه گلابدره و جعفرآباد به سمت میدان تجریش به حرکت درآورد و جان صدها نفر را گرفت.
با این مقدمه چنانچه در مناطقی زندگی می‌کنید که در معرض خطر سیل هستند، رعایت موارد زیر را کمک‌کننده خواهید یافت.
-
قبل از وقوع سیل
اقدامات ضروری قبل از وقوع سیل:
- از سازمان‌های بیمه‌گر؛ بیمه‌نامه سیل تهیه کنید؛
- از ساخت و ساز در حریم رودخانه خودداری کنید؛
- دیوار پایه‌های ساختمان را با مصالح مناسب بپوشانید؛
- محل استقرار آب‌گرمکن‌ها؛ پنل برق و موتورخانه را از سطح زمین ارتفاع دهید؛
- در زانویی توالت؛ دریچه اطمینان؛ بگذارید تا آب سیل به فاضلاب برنگردد؛
- مدارک مهم را در کیف ضدآب و درجای امن در محلی به دور از احتمال خیس شدن قرار دهید؛
- وسایل موردنیاز گروه‌های ویژه (افراد دارای معلولیت؛ سالمندان؛ کودکان؛ زنان باردار؛ بیماران خاص و ...) را در دسترس نگه‌دارید و هنگام تخلیه اضطراری همراه خود بردارید؛
- کوله نجات را آماده و فراهم کنید؛
- - نحوه تخلیه و مسیرهای امن جایگزین را شناسایی کنید؛
- - وسایل مورد نیاز جهت کاهش خسارات مانند وسایل روشنایی (موتور برق و...)؛ پمپ تخلیه آب و غیره را از قبل آماده نمایید؛
- - در مناطق مستعد سیل اقلام ضروری مانند کیسه شن؛ نردبان و طناب در خانه نگهداری کنید.
- هنگام وقوع سیل
اقدامات ضروری حین وقوع سیل:
- اگر در منزل هستید و خانه‌تان در محلی مرتفع است، در خانه بمانید؛
- خونسردی خود را حفظ کنید و تا حد امکان همسایه‌ها و کسانی که در معرض خطر سیل هستند را آگاه کنید؛
- سعی کنید آگاهی لازم و دستورالعمل‌های ضروری را از طریق رسانه‌های جمعی مانند رادیو؛ تلویزیون و رسانه‌های اجتماعی دریافت کنید و اگر دستور تخلیه منزل شما داده شد؛ ضمن جدی گرفتن آن، هر چه سریع‌تر محل سکونت خود را ترک کنید؛
- از فاضلاب‌ها و جویبارهای به‌ظاهر آرام دوری‌کنید. به خاطر داشته باشید جویبارها؛ کانال‌های فاضلاب و ... نیز می‌توانند به ناگهان دچار سیلاب شوند؛
- اگر مجبورید برای بیرون آمدن از منطقه در آب حرکت کنید؛ از مسیری بروید که آب حرکت نمی‌کند؛
- برای اینکه از استحکام زمین جلو پای خود مطمئن شوید از یک چوب‌دستی استفاده کنید؛
- در صورتی‌که هنگام وقوع سیل در حال رانندگی هستید، مراقب بریدگی‌جاده، شیب‌ها و سیم‌های برق باشید و توجه داشته باشید که ترمز اتومبیل در آب کار نمی‌کند؛
- اگر وسیله نقلیه شما (به علت فرورفتن در آب یا گل) از حرکت ایستاد؛ فوراً آن را ترک کرده و به‌جای مرتفع بروید؛
- اگر هنگام رانندگی گرفتار آب‌گرفتگی و آبهایی که به‌سرعت در حال بالا آمدن است شدید؛ سریع از وسیله نقلیه پیاده شوید و به مناطق بالاتر بروید؛ به یاد داشته باشید اگر ارتفاع آب به کف وسیله نقلیه برسد می‌تواند کنترل آن را مختل کند و یا حتی باعث توقف حرکت آن بشود؛
- در صورت داشتن دام و حیوانات خانگی؛ آنها را به مناطق امن منتقل کنید؛
- دریچه اصلی آب ورودی گاز را ببندید؛
- وسایل برقی را از جریان برق بکشید؛
- قبل از ترک خانه از امنیت و بسته بودن درها مطمئن شوید؛
- به نواحی مرتفع پناه ببرید؛
- به اخبار رادیو و تلویزیون و اعلان هشدارها توجه کنید.
نبایدها:
- اگر پیاده هستید؛ هرگز از منطقه‌ای که سیلاب فراگرفته عبور نکنید؛ به‌ویژه نقاطی که سطح آب از زانوی شما بالاتر است؛
- در آب سیلاب راه نروید و از آب‌های در حال حرکت دوری‌کنید چرا که 15 سانتیمتر آب در حال حرکت ممکن است باعث بر هم خوردن تعادل شما شود؛
- در منطقۀ سیل‌زده رانندگی نکنید؛ وسیلة نقلیه؛ محل امنی در مقابل سیل نیست؛
- هرگز از درختان در معرض سیل به‌عنوان محل امن استفاده نکنید؛
- هرگز از روی پل‌های آب‌گرفته و پل‌های چوبی سست روی رودخانه عبور نکنید؛
- در صورت خیس بودن پریزهای برق؛ از تماس با آنها خودداری کنید؛
- به سیم‌های برق افتاده در آب دست نزنید؛
- در آبی که جریان دارد حتی به ظاهر آرام؛ حرکت نکنید؛
- از سلفی گرفتن و تهیه تصویر یا فیلم‌برداری از سیلاب خودداری کنید و هر چه سریع‌تر از منطقه در معرض خطر خارج شوید؛
- از توقف در مناطق سیل‌گرفته و تماشای سیل و رودخانه خروشان پرهیز کنید.
-
پس از وقوع سیل
اقدامات ضروری پس از وقوع سیل:
بایدها :
- از تلفن (ثابت یا همراه) فقط در موارد اضطراری استفاده کنید و صرفاً به انتقال اطلاعات ضروری اکتفا کنید؛
- آب آشامیدنی را حتماً از منبع امن و مطمئن تهیه کنید؛
- از طریق رادیو و سایر رسانه‌های جمعی؛ اطلاعاتی راجع به مکان‌های دسترسی به آب سالم و بهداشتی به دست آورید؛
- برای جلوگیری از تکثیر پشه‌ها؛ آب‌های راکد داخل و اطراف منزل را پاکسازی کنید؛
- خود را به نزدیکترین محل امدادرسانی هلال احمر یا سایر مراکز امدادرسانی برسانید؛ غذا؛ البسه و سایر کمک‌های اولیه در آنجا موجود است؛
- از آب‌های در حال حرکت دوری کنید (15 سانتیمتر آب در حال حرکت؛ تعادل انسان را بر هم می‌زند؛ حدود 15 سانتیمتر آب؛ خودروها را واژگون می‌کند؛ حدود30 سانتیمتر آب؛ اغلب خودروها را شناور می‌کند؛ حدود 60 سانتیمتر آب می‌تواند انواع خودروها را با خود برد)؛
- در صورتی‌که منزل یا محل کار شما در برابر خسارات سیل بیمه است، به منظور دریافت غرامت، از صدمات و خسارات، عکس تهیه کنید.
- از آب‌های در حال حرکت دوری کنید؛
- از شنا کردن در سیلاب پرهیز کنید؛
- زمانی به محل سکونت خود بازگردید که مقامات مسئول اعلام پایان مخاطره؛ وضعیت سفید یا بی‌خطری کرده باشند؛
- چراغ قوه را قبل از ورود به ساختمان روشن کنید؛
- برای دریافت غذا و کمک‌های اولیه به نزدیکترین محل امدادرسانی بروید؛
- آب آشامیدنی را قبل از مصرف بجوشانید؛
- از کنسرو غذاهای کاملاً پخته استفاده کنید؛
- لوازم برقی را قبل از استفاده کنترل و خشک کنید؛
- از خطوط فشار قوی دوری کنید؛
- هر چیزی که با آب تماس پیدا کرده است را باید تمیز کرده و ضدعفونی نمایید؛
- مواد غذایی و خوراکی که با سیلاب در تماس بوده‌اند؛ قابلیت مصرف ندارند و باید آنها را دور ریخت؛
- آب و گل‌ولای را از محل سکونت به‌ویژه زیرزمین به‌تدریج خارج کنید (حدود یک‌سوم آب در روز)؛ (اگر آب زیرزمین‌ها در مدت‌زمان کوتاهی به‌طور کامل پمپ شود؛ باعث ریزش دیواره‌های زیرزمین شود)؛
- کف؛ دیوارها و سطوح دیگر را با آب و صابون و همچنین مایع سفیدکننده تمیز کنید.
نبایدها:
- برای اجتناب از بیماری‌هایی مانند تب شالیزار؛ اجازه ندهید کودکان داخل آب‌های سیل راه بروند؛
- از نوشیدن آب سیل اکیداً خودداری کنید؛ (انواع آلودگی‌های میکروبی و نفت و ... یا اتصال به جریان برق)
- به مناطق سیل‌زده نروید زیرا ممکن است حضور شما عملیات امداد و نجات را مختل کند؛
- به لاشه حیوانات تلف‌شده؛ دست نزنید؛
- از تماس با آب‌های سطحی پرهیز کنید زیرا ممکن است به علت وجود سیم‌های برق، دچار برق‌گرفتگی شوید؛
- به ساختمان‌های در محاصره سیلاب نروید؛
- از فانوس؛ مشعل و کبریت استفاده نکنید.